GOIBURUA





Esplicacion de la doctrina cristiana.

Padre nuestro en bascuenze1.

Aita gurea Ceruetan zaudena santifica bedi2 zure icena, sin bequigu zure erreynoa3, eguin bedi zure borondatea Ceruan bezala lurrean ere. Zuc eguzu egu4 egunerozozco ogia eta parca dazaizcuzu guri becatuac cala, nola parcazen5 baitauztegu guri zor·guitiener6, eta ez guizazula euz tentacian7 erorzra8, baicic libra gaizazu gaiz gucietatic. Amen.

Ave Maria.

Jangoicoa9 salva cizala10 Maria, graciaz betea, Jauna duzu11 zurequin et12 benedicatua cirade emazte gucien ertean13 eta benedicatua duzu zure sabeleco frutua, Jesus. Santa Maria Jangoicoaren14 Ama, zuc otoi·eguin zazu gu becatariez orai eta veti gure ilceco orduan. Amen Jesus.

Credo15 en Dios Padre.

Ginesten dut Aita gucis poderosoan, Ceruaren eta lurraren Creazalean, eta Jesu·Cristo aren Seme bacoizean16, zoñ concebitric izan baicen Espiritu Sanduaren baitan. Sortu cen17 Maria·Virginaganic18, padecitu zuen Poncio Pilatos juezaren poderaren pean, izan cen crucificatric, il eta orzric, saunchi cen limbuetra, erresucitatu cen il eta irugarren egunean igan cen ceruetra eta dago eseriric Aita eternoaren escuyeco aldean, candic ssinen duzu il eta vicien juzgatra. Ginesten dut Espiritu Sanduan, Eliza Ama Sandu bacoizean, sanduen comunionean, becatuen parcacian et araguiaren resurecioan19 eta bicize seculacoan. Amen.

La Salbe.

Jaungoicoac salva zaizala Erregiña20 eta misericordiaren Ama, bicice eta dulzura eta gure esperanza, Jaungoicoac salva zaizala. Zuregana deyez gaude Evaren seme desterratuoc, zuregana suspiroz, sentimentuz eta negarrez, negarezco21 balle contan. Ea bada, gure Abogada, izuli izazu guregana zure bigui22 misericordioso criec23 eta destierro conez gueroz eracuz dazaizguzu24 Jesus benedicatua, zure sabeleco frutua, Jesus. O Clementisima! O Piadosa! O Dulce Virgina·Maria, zuc otoi·eguin zazu guc mereci·dezagun25 Jesu·Cristoren promesac. Amen Jesus.

Esplicacion del Padre Nuestro.

Preg<un>to. Norc erran26 zuen Aita gurea?
Resp<ond>o. Jesucristo27 bere agoz.
Po. Cerengatic?

Ro. Gure28 otoi·eguiten eta oracio eguiten eracusteco.

Po. Certaco digo29?

Ro. Jaungoicoari escaceco favore eta gracia humildade eta confianza andi batequin.

Po. Aita gurea erraten dugunean norequin minzazen30 gra31?

Ro. Jaungoico berarequin, Ss32.

Po. Eta non dago Jaungoicoa?

Ro. Lecu gucietan, baya particularqui Ceruan et aldareco33 Sacramendu Sanduan.

Po. Coin da oracioetan den andiena?

Ro. Aita gurea.

Po. Cergatic?

Ro. Cerengatic Jesucristo34 erran baizuen bere agoz.

Po. Cergatic digo?35

Ro. Cerengatic baititu zazpi peticio caritatean fundatric.

Po. Zoin da lena?

Ro. Santifica vedi zure izena.

Po. Cer escazen du peticio correc?

Ro. Yzan daila santificatric eta honrratric36 aren nombre sandua mundu gucitic.

Po. Zoin da bigarrena?

Ro. Ssin bequigu zure Erreynoa37.

Po. Cer escaccen du peticio correc?

Ro. Reyna dezala Jaungoicoac mundu contan, gure arimetan eta bezte38 munduan ema dazaicum gloria.

Po. Zoin da39 yrugarrena?

Ro. Eguin daila aren borondate40 sandua Ceruan bezala41 lurrean ere.

Po. Cer escacen du peticio correc?

Ro. Eguin daila Jangoicoaren borondate sandua quen lurream42 cala nola eguiten baita Ceruan43 Ainguiruec eta Bienaventuratu guciec.44

Po. Zoin da borzgarrena?45

Ro. Parca dazaizcula guri becatuac cala nola guc parcacen baitauztegu guri zor·guitiener.

Po. Cer escatzen du peticio correc?

Ro. Jaungoicoac parca dazaizcula guri becatuac cala nola guc parcatzen baitauztegu46 guri gaizqui eguin daucuyener eta agrabiatu guitiener.

Po. Zoin da seigarrena?

Ro. Ez guitzazula euz47 tentacioan erorza.

Po. Cer escatzen du peticio correc?

Ro. Ez guizala euz ez tentacioan erorza, ez consentitu zointan demoniac procuracen48 baitu gu becatuan eror giten.

Po. Zoin da zazpigarrena?

Ro. Baicic libra gaizala gaiz gucietatic.

Po. Cer escazen du peticio49 correc?

Ro. Jaungoicoac libra gaizala gaiz espiritual eta corporaletaric.

Po. Eta cergatic erraten ducie50 Aita gurea Ceruetan zaudena?

Ro. Jaungoicoari bioczaren51 goiticeco eta mercede eta favore escaczeco52 hu<milda>de eta confianza andi vatequi.

Po. Cer nai·du erran azquenean erraten den53 amen carec54?

Ro. Cala izan daila.

Po. Cer oracio erraten ducie55 principalqui Maria·Santisimari?

Ro. Avemaria edo56 Salvea.

Po. Nor57 erran zuen Avemaria?

Ro. Anguiru San Gabrielec Maria S<antisim>aren salutaza sauci cenean58.

Po. Nor erran zuen Salvea?

Ro. Eliza Ama Sanduc diauquizu errecibitric.

Po. Certaco?

Ro. Ama Virginari gracia eta favore escatzeco.

Po. Nor da Ama Vergina59?

Ro. Duzu Señora birtutez betea, baita Jaungoicoaren Ama, eta diozu60 Ceruan Jaungoico beraz gozatzen.

Po. Eta aldarean dagon cura nor da?

Ro. Duzu imagen edo semejanza bat Ceruan dagonarendaco61.

Po. Eta certaco dago can?

Ro. Gu oit guitengatic Ceruan dagonaz, eta delacoz aren ymagena eguiten diacozugu erreberencia.

Po. Lo mismo eguin bear·dugua62 erreberencia berce Sandu gucien ymagener?

Ro. Bai, Jauna63.

Po. Eguin bear·dugua lo mismo oracio Ainguiruer eta Sanduer?

Ro. Bai, Jauna, gure medianeroer64 bezala.

Po. Cer dira Ainguruac?

Ro. Duzizu espiritu bienaventuratu bazuc65 baitaude Ceruan Jaungoicoaz gozatzen.

Po. Certaco creatu ztuen Jaungoicoac?

Ro. Alaba eta benedica cizayengatic beti.

Po. Certaco diago66?

Ro. Aren Ministro bezala Elizaren gobernaceco67 eta guizonen guardaceco.

Po. Arren luego baduzu Ainguirua zoinec guardacen baicitu?

Ro. Bai, Jauna, eta bacochac berea.

M. Bada, edoqui dezaza debocio aundi bat eta encomenda egunoro.

Esplicacion del Credo.

Preg<un>to. Nor68 erran zuen Credoa?
Resp<ond>o. Apostol sanduec, Ss.
Po. Certaco?

Ro. Guri fedearen eracusteco eta gu fede cartan confirmaceco.

Po. Eta zuc certaco erraten duzu?

Ro. Confesaceco fede cura zoi baitie cristio fiel guciec.

Po. Eta cer da fedea?

Ro. Gauza icusi ez tugunaren ginestea.

Po. Ycusi zunena69 Jesucristo sorzren?

Ro. Ez, Jauna.

Po. Ylcen70?

Ro. Ez, Jauna.

Po. Zeruetra ygaten?

Ro. Ez, Jauna.

Po. Eta ginesten zua?

Ro. Bai, Jauna.

Po. Cergatic?

Ro. Ceren71 Eliza Ama Sanduari72 cala rebelatu baitu73 eta Elizama Sanduac guri cala eracusten.

Po. Cer gauza dra Elizama Sanduac eracusten dauzcunac eta guc cristio74 bezala ginesten dugunac75?

Ro. Eliza Ama Sandu Erromacoac dauzquienac eta jinesten tuenac.

Po. Cer gauza dra Eliza Ama Sandu Erromacoac76 zuec dauzquizienac et gineste duzienac?

Ro. Articulo fedezcoac principalqui Credoan contenitric daudena77 vezala.

Po. Cer gauza dra articulo fedezcoac?

Ro. Dutzu misterio principalenac.

Po. Certaco dra articulo fedezcoac?

Ro. Guri noticia distinto baten emateco Jaungoico gure Jaunaz eta Jesucristo gure redentoreaz.

Po. Nor da Jaungoico gure Jauna?

Ro. Duzu gauza bat erran78 eta penza79 daiquena beño escelenteago eta admirableago, ezic es paitaique80 erran eta penza; Jaun bat infinitoqui onic81, poderoso, sabio, justo, principio eta fin gauza guciena.

Po. Eta Trinta82 Sandua, nor da?

Ro. Duzu Jaungoico bera, Aita, Semea eta Espiritu Sandua, irur persona distintoric eta Jaungoico bat verdaderoric.

Po. Aita daia Jaungoico?

Ro. Bai, Ss.

Po. Semea daia Jaungoico?

Ro. Bai, Ss.

Po. Spiritu83 Sandu Jauna daiá84 Jaungoico?

Ro. Bai, Ss.

Po. Yrurac drayá Jaungoico?

Ro. Bai, Ss.

Po. Yrur Jaungoico drayá?

Ro. Ez, Jauna. Baicic Jaunco85 bat·bera berdaderoric.

Po. Aita daiá Semeá?

Ro. Ez, Jauna.

Po. Espiritu Sandua dayá Aita edo86 Semea?

Ro. Ez, Jauna.

Po. Porq<u>e?87

Ro. Porque las personas son distintas aunque baita Jaungoico bat·bera berdaderoric88.

Po. Cer ejemploz eman dadazcu aiza89 gauza misterioso cori?

Ro. Bi ejemploz berce anizcen artea.

Po. Zoin drade90?

Ro. Sagarra eta guauren arimara.

Po. Esplica nola?

Ro. Orbat nola sagarrac91 vaititu irur gauza, baitra colorea, zaporea eta urrina. Lo mismo arimac92 dizu irur potencia baitra memoria, entendamentua93 eta vorondatea, eta arimara ez tuzu baici bat.

Po. Nola da Jaungoicoa gucizpoderoso?

Ro. Ceren bere poderaz solo·eguiten baitu nai·duen gucia eta ez94 baita arrendaco gauza imposibleric.

Po. Nola dá Creacele95?

Ro. Ceregatic gauza guciac creatu baizituen96 ez·deustaric, ala visibleac nola invisibleac dizu gobernacen bere providencia andi cartaz.

Po. Nola da Salvazale?

Ro. Ceren ematen baitu gracia eta becatuc97 parcatzen.

Po. Nola da Glorificazale?

Ro. Ceren ematen baitu gloria aren gracia sanduan98 perseverazen duenari.

Po. Badua Jaungoicoa99 guc bezala figura corporalic?

Ro. Jaungoico vezala ez, Jauna, cerengatic baita espiritu puro eta es paitu corputzic.

Po. Yrur persona coietaric100, zoin eguin cen guizon?

Ro. Semea, Jauna.

Po. Non?

Ro. Ama Virginaren entraña virginaletan.

Po. Noren obraz?

Ro. Espiritu Sandu Jaunaren obraz.

Po. Nola izan cen obra cori?

Ro. Espiritu Sandu Jaunac artzen zuelaric odol parte bat, odol parte cartaz formatu cizun corpuz bat, creatu arima bat; corpuz eta arima curac101 juntatzen cituelaric beregana guelditu cinuen Jaungoico eta guizon verdadero102 eguinic.

Po. Eta cerengatic eguin cen guizon Semea eta ez Aita eta ez Espiritu Sandua?

Ro. Ceren gure lembizico aita·eta·ama103 cometitu cien becatua izan baicen104 soberbiazco becatu bat, nai·izan baicien jaquin Jaungoicoac beño diago; eta nola Semeari atribuicen baitzaio sabiduriara, correngatic convenitu cinzan yrur persona divinoac Semeac paga zezan becatu cura eta ez Aitac eta ez Espiritu Sanduac.

Po. Aita eguin cena guizon?

Ro. Ez, Jauna.

Po. Espiritu Sandua?

Ro. Ez, Jauna; ez, Jauna105.

Po. Bada, nor?

Ro. Semea, zoin eguinic guizon deycen baita Jesucristo.

Po. Nor da Jesucristo?

Ro. Jaungoico106 viciaren Semea, eguin baicen guizon gure redimizeagatic eta gure107 bician ejemplo emateagatic.

Po. Cer nai·du erran Jesus?

Ro. Salvazalea.

Po. Certaric salvatu guinzan?

Ro. Gu becatutic eta demonioaren108 cautiveriotic.

Po. Cer nai·du erran109 Christo?

Ro. Ungidoa110.

Po. Cetaric izan cen unguitric?

Ro. Espiritu Sandu Jaunaren graciez eta don sobrenaturalez.

Po. Jesucristo gure Jauna nola izan cen eta111 sortric Ama Virginaganic?

Ro. Obracen zuelaric Jaungoicoac milagrosoqui.

Po. Eta bere Ama vici·izan cena veti virgen?

Ro. Bai, Jauna, perpetuqui.

Po. Cerengatic nai·izan zuen il Curuze Sanduan?

Ro. Gure eta mundu guciaren salvazeagatic.

Po. Cer aicen ducie112 sauntzi cela limbuetra?

Ro. Ez condenatuen lecuala113, baicic Abranen senoala non114 baizauden arima justoac115.

Po. Nola sautzi cen116?

Ro. Unitric bere divinidadeari117.

Po. Eta bere corpuza nola guelditu cen?

Ro. Guisa beran unitric divinidadeac verarequin.

Po. Nola resucitatu cen il eta irurgarren egunean?

Ro. Yzultzen cituelaric juntacera corpuz eta arima glorioso curac beregana.

Po. Nola igan cen Zeruetra?

Ro. Bere propio virtutez iñorc lagunic eguiten eceolaric118.

Po. Cer nai·du erran dagola119 eseriric Aita eternoaren escuyeco aldean?

Ro. Duela ygual gloria Semeac Aitarequin Jaungoico bezala, eta guizon bezala Zeruco sandu eta bienaventuratuec beño diago.

Po. Noiz sinen da ylen eta vicien juzgatza120?

Ro. Azquen juicioco egunean.

Po. Eta orduan bear·dugua guciec resucitatu?

Ro. Bai, Jauna, orai dugun corpuz eta arima berequin.

Po. Cer ginesten ducie erraten cienean jinesten dut sanduen comunionean?

Ro. Cristio fiel gucioc grela participante bata·bercearen obra onetan Elizaco miembro vezala zoin baita Eliza121.

Po. Nor da Eliza?

Ro. Cristio fiel gucien congregacia, zoinen burua baita Aita Sandua.

Po. Nor da Aita Sandua?

Ro. Duzu Sumo Pontificea, Erromaco vicario, Jesucristoren vicarioa122 quen lurrean gaudenec obeditu bear·duguna123.

Po. Credoaz eta articuloez landa, ginesten cia berce gauzaric?

Ro. Bai, Jauna, Escritura Sagratuan dauden guciac et Jaungoicoac Elizari rebelatric dauzquien gauza guciac.

Po. Eta cer gauza dra coyec?

Ro. Cori es taztazula124 niri galdeguin, baniz ignorante bat. Eliza Ama Sanduc ditzu doctoac jaquinen baitie125 respondacen.

M. Ongui erraten duzu doctorer conveni·tzaiela jaquitea eta ez zuri, asqui duzu ginestea eta eguitea eta jaquitea Credoan contenitric daudena bezala.

Tercera parte.

Po. Zoin da lembicico Jaungoicoaren126 Legue Sanduco mandamentua?

Ro. Jaungoicoa hones eta adora zagula gauza gucien gañetic.

Po. Nor127 hones eta adoracen du?

Ro. Aren mandamentuac guardacen tuenac.

Po. Cer dá honest eta128 adoracea gauza gucien gañetic?

Ro. Len bear·dugula gauza guciac galdu eci a129 Divina Magestadea ofenditu.

Po. Certra diago obligacen guitu mandamentu conec?

Ro. Jaungoico beraren adoratza humildade eta reverencia andi batequin ginesten ta esperatzen dugularic fede vici batequin.

Po. Nor130 eguiten du becatu mandamentu sandu conen contra?

Ro. Adoratzen et ginesten duenac131 idoloac edo jaungoico132 falso.

Po. Nor diago?

Ro. Ginesten duenac sorguinguerietan133, edo echicerietan usaccen duenar134, edo gauza supersticicoetan.

Po. Zoin da bigarna?

Ro. Juramento vanuric eguin ez tezagula.

Po. Cer manatzen guitu mandamentu conec?135

Ro. Juramento banuric136 eguin ez tezagula.

Po. Nor137 eguiten du becatu mandamentu conen138 contra?

Ro. Eguiaric bague eta justicia eta necesidaderic bague juramento eguiten duenac.

Po. Becatu dia139 juramento eguitea creaturen gañan?

Ro. Bay, Jauna.

Po. Cerengatic?

Ro. Eguiten baita140 Creazalearen141 contra áren contra vecatu eguiten.

Po. Cer remedio dugu juramento banuric ez eguiteco?

Ro. Acostumbratza erratra ez edo bai Jesu·Cristo142 eracusten daucuna bezala.

Po. Zoin da irurgarrena?

Ro. Sei eta ygandeac beira dechagula.

Po. Nor143 guardatzen eta beiratzen tu?

Ro. Meza enzuten duenac144 seyetaric145 et trabajatren146 ez tuenac necesidaderic bague.

Po. Zoin da laugarrena?

Ro. Aita eta ama guauroc beño zarragocoac honrra eta respeta dezagula.

Po. Nor147 honrratzen tu aita·eta·amac?

Ro. Socorritzen tuenac, obedecitzen eta reverenciatzen dituenac.

Po. Nor diago dago comprenditric precepto contan?

Ro. Guauroc beño diago148 adinean, dignidadean eta gobernuan.

Po. Zoin da borzgarrena?

Ro. Yyor il es tezagula.

Po. Cer manatzen guitu mandamentu contan?

Ro. Ez tezagula iñori gaizquiric eguin149 ez iczez150 ez penzamenduz eta obraz.

Po. Zoin da seigarrena?

Ro. Lujuriaco becatuan eror ez guitela.

Po. Cer manacen guitu mandamentu151 conec?

Ro. Yzan guitela sau eta casto pensamenduz ichez152 eta153 obraz.

Po. Zoin da zaspigarrena154?

Ro. Yori155 deus·ebas ez tezagula.

Po. Cer manazen guitu mandamentu conec?

Ro. Ez tezagula proximo156 lagunari deus guen157, edoqui eta ez·deseatu aren borondataren contra, eta ez consentitu ere, bada igual becatu cometize dizu consentac nola ebasten duenac.

Po. Zoin da zorzigarrena?

Ro. Falso testimonioric erachiqui ez tezagula, ez cain guti guezurric158 erran, ez murmura re159.

Po. Cer manacen guitu mandamentu160 conec?

Ro. Ez tezagula juzga ligeroqui gaizqui proximo·lagunaren contra, ez erran eta ez e ai aren defectoac161.

Po. Nor diago?

Ro. Arratiaren162 contra yuzgacen duenac, imfamatzen duenac, descubritzen163 secr<et>o164 edo guezurrean.

Po. Zoin da amargarrena?165

Ro. Bercen aciendaric desea ez tezagula.

Po. Cer manacen guitu mandamentu sandu conec?

Ro. Ez tezagula desea codicia eta sensualidadea.

Dei eclesieae precepta.166

Elizaco mandamentuac dirade vorz. Lena, ygandeac eta seiaetaric167 meza enzun dezagula. Bigarrena, urteam bein168 berere comfesa comeca guitela edo len ilceco169 peligroric balimadugu. Irurgarna, Bazcua garizomacoetan170 comeca guitela. Laurgarren, bijilia171 eta barur egunac beira dezagula172. Borzgarrena173, tecuma eta primicia Jaungoicoari eguin dazcogula.
Po. Certaco drá mandamentu cueq174?

Ro. Jaungoicoaren mandamentu sanduen obequi guardaceco.

Las Obras de Misericordia175 son catorce.

Po. Cerengatic deicen dra obra misericordiazcoac?

Ro. Cerengatic ez paitra justiciazcoac.

Po. Noiz izanen drá justiciazcoac?

Ro. Yzaten drenean necesidadetan, gizon176 sabien177 conceptoan gravetan.

Eliza178 Sacramentu Sanduc dirade zazpi.

Po. Cer gauza drá Sacramentuac?

Ro. Dizu señale179 esteriore bazuc Jesucristoc izarriric edo instituitric guri gracia eta virtuten emateco cura180 drela medioz.

Po. Cer da graciara?

Ro. Duzu izate divino bat zoinec eguiten baitu gizona Jaungoicoaren seme adoptivo eta Zeruco heredero.

Po. Cer gracia da cau?

Ro. Santificantea.

Po. Cer virtute ematen die Sacramentuec graciarequi batean?

Ro. Principalqui irur teologal eta divina.

Po. Zoin dra?

Ro. Fedea, Esperanza eta Caritatea.

Po. Cer da Fedea?

Ro. Ginestea181 gauza icusi es tuguna cerengatic Jaungoicoac rebelatriq182 baitago.

Po. Cer da Esperanzara183?

Ro. Esperacea gloriara Jaungoicoaren graciaz eta guauren obra onen medioz.

Po. Cer da Caritatea?

Ro. Jaungoicoaren honestea gauza guciac beño diago eta proximo·laguna guauren burua bezala, izaten grelaric ayequin guc nai·duguna bezala urac gurequin izan diten.

Po. Certaco izan cen instituitric Sacramentu Bautismocoa?

Ro. Becatu originalaren parcazeco184, eta verce zoin·nai·den erdeten dren cayen gucien borrazeco.

Po. Cer da becatu beniala?

Ro. Cura zoinequin erdeten baigra heredatric aita Adan eta Evarenganic.

Po. Mortal ala venial da?

Ro. Mortal.

Po. Cerengatiq?

Ro. Ceren privacen vaiguitu185 ceruco gloriatic.

Po. Certaco da Sacramentu Confirmaciozcoa?

Ro. Comfirmazeco eta fortaleciceco gu fede cartan zointa recivitu baiguinuen bautismoa.

Po. Certaco da Sacramentu Penitenciazcoa?

Ro. Bateatu eta becatu cometitu tugun gucien borraceco eta bateacracoan186 cometitu guinzan gucien borraceco.

Po. Eta batezracoan nor da capaz becatu eguiteco?

Ro. Arracioala ez palimada ellagatu, ez tuzu capaz; baia bai uso arraciozcoala eldu balimada eta bateatu gabe balimadago.

Po. Cer becatu dirde coiec?

Ro. Becatu mortalac eta bai venialac ere.

Po. Cer da becatu mortala?

Ro. Duzu erratea, eguitea, pensaccea edo deseacea Jaungoicoaren leguearen contra gauza gravea.

Po. Cerengatic deicen da mortal?

Ro. Ceregatic ilcen baitu arimara eguiten duenarna.

Po. Cer parte tu penitenciac becatu mortalaren quenceco?

Ro. Yrur.

Po. Zoin dra?

Ro. Contricio viocezcoa, comfesio agozcoa eta obra satisfaciozcoa.

Po. Cer da contrizio viozezcoa?

Ro. Arczea pena eta sentimentu andi vat gure Jaunaren ofendituaz ceren bayta cain ona.

Po. Cer da confesio agozcoa?

Ro. Confesazea becatuac conciencian erdeten drena bezala: ciertoac cierto bezala, dudusoa187 dudoso bezala, batre anaditu188 gabe eta batre guendu189 gabe.

Po. Cer da obra satisfaciozcoa?

Ro. Aita confesoreac penitencia ematen duenaren cumplicea.

Po. Eta penitenciara ez cumplicea, cer becatu da?

Ro. Grave bada, mortal, eta leve bada, venial.

Po. Norc izandren190 du cori?

Ro. Aita confesoreac, Jauna.

Po. Certaco da Sacramentu Comecadrazcoa?

Ro. Recivicen dugularicq dignoqui, izan dadien gure arimaren sustontu191 eta aumenta dazaicun gracia.

Po. Eta cer recivicen dugu Sacramentu Sandu aldarecoan?

Ro. Jesucristoren corpuz192 santisimoa cain real eta verdaderoqui nola vaitago Ceruetan.

Po. Cer dago Ostian?

Ro. Sacerdoteac iz consagraciozcoac erran193 beño len, ogui pusca bat194 gacic eta oranzic bague. Eta sacerdotac195 erran ondorean iz consagraciozcoac Jesucristoren corpuz santisimoa, cain real eta verdaderoqui nola vaitago Ceruetan.

Po. Cer dago Calizean?

Ro. Sacerdoteac iz consagraciozcoac196 erran beño len ardo chorta bat ur ttinta vatequi. Eta sacerdotac iz consagraciozcoac erran ondoran Jesucristoren odol preciosoa cain real eta berdaderoqui nola baitago197 Ceruetan eta aldareco Sacramentu Sanduan.

Po. Certaco da Sacramentu Olidrazcoa198?

Ro. Yrur gauzataco. Lena, vici zarreco mancha eta reliquien ssauczeco199. Vigarrena, arimari esfuerzo eta indar emateco ezaiaren contra. Irurgarna200, corpuzari emateco osasuna comeni·balimada.

Po. Certaco dá Sacramentu Ordenezcoa?

Ro. Ordenaceco eta consagraceco digno ministroac Elizacoac zoin baytra201 sacerdoteac, diaconoac eta subdiaconoac, administra dezaien202 Sacramentuac.

Po. Certaco da Sacramentu Matrimoniocoa203?

Ro. Casaceco eta casatuer gracia emateco eta gracia conen medioz vici·izan diten baquean et204 seme edo alaba izaten ditien205 guciac azquien206 Cerualaco.

Becatu capitalac.

Becatu capitalac dirade zazpi.
Po. Cerengatic deicen dra capitalac comunzqui deicen baitra208 mortalac?

Ro. Deicen duzu capitalac cerengatic baita bicio gucien buruac eta iturriac zointaric dimanazen baitra, eta deizea209 mortalac ez tuzu ongui agueri ceregatic zomait aldiz ez tuzu210 baici venial.

Po. Noiz dra mortal211?

Ro. Jangoicoaren caritatearen eta projimo·lagunaren contra direnean.

Po. Noiz dirade caritatearen contra?

Ro. Noiz eta cayen culpaz quebrantaten dedenean212 Jaungoicoaren legueco zomait mandamentu sandu, edo Elizaren zomait gauza gravean.

Po. Cer da Soberbia?

Ro. Duzu apetito desordenatu bat nai·izatea manatu berceq beño diago.

Po. Cer da213 Abariciara?

Ro. Izatea deseiu comeni·zaycuna beño ontarzun diago214.

Po. Cer da Lujuriara?

Ro. Duzu apetito desordenatu bat araguiaren eta deleiten ciquinen215 pasione gastoco216.

Po. Cer da ira?

Ro. Duzu apetito desordenatu bat projimo217 lagunaren benganza izatea218.

Po. Cer da gula?

Ro. Duzu esceso bat ssatean edo edatean.

Po. Cer da embidiara?

Ro. Duzu apetito desordenatu bat izateaz sentimentu eta pesare vesten ontarzunaz edo fortunaz.

Po. Cer da pereza?

Ro. Baloreric eta diligenciaric ez eguitea gauza espiritualetan eta corporaletan.

Zazpi vicio quen219 contra duzu zazpi virtude220.

Soberbiaren contra humildadea.
Avariciaren221 contra largueza.
Lujuriaren contra castidadea.
Iraren contra paciencia.
Gularen contra templanza.
Embidiaren contra caritatea.
Perezaren contra diligencia.

Arimaren esaiac dirade222 irur.

Mundua, Demonia223 eta Araguia.
Po. Nola eguinen dugu iesi munduaganic?

Ro. Eguiten dugularic menosprecio aren pompez eta banidadez.

Po. Nola demoniaganic?

Ro. Oracioz eta humildadez.

Po. Araguiaganic224?

Ro. Contaric eguiten duzu iesi asperezas225, disciplinaz eta varurez; cau duzu esaiq andiena cerengatic ez baitauquegu226 guaurenganic egoz, baya227 mundua eta demonio228 bai.

Spiritu229 Sandu Jaunaren donac230 dirade zazpi.

Virtute teologalac dirade irur.

Fedea, Esperanza eta Caritatea.

Virtute cardinalac dirade laur.

Lena232 Prudencia, Justicia, Fortaleza eta Templanza.

Sentido corporalac dirade borz233.

Lena veguiez icustea, enzutea, usain234 eguitea, gustacea eta palpacea.

Arimaren potenciac dirade irur.

Memoria, entendamentua eta vorondatea.
Po. Certaco eman235 zaucun Jaungoicoac memoriara236?

Ro. Artaz oriceco237 eta aren beneficioez.

Po. Entendamentua?

Ro. Jaungoicoaren izauteco eta aren baitan pensaceco.

Po. Eta vorondatea?

Ro. Jaungoicoaren onesteco gauza guciac238 beño diago eta projimo239 laguna guauren burua bezala.

Spiritu sandu Jaunaren frutuac dirade amavi.

Bienaventuranzac dirade zorci.

Ni Becataria.

Ni becataria confesazenizu Jaungoico245 poderosoari eta Ama Virginari, San Miguel Arcainguiruari246, San Juan Bautistari eta Apostol Sandu gucier247, San248 Pedro eta San Pablori eta sandu gucier, eta249 ene Aita espiritual orri ceren eguin baitut becatu gravequi pensamenduz, iztez250 eta obraz, nore251 culpaz, nore culpaz eta nore culpa andiz, eta correngatic otoi·eguiten dizut252 Ama Virginari eta253 San Miguel Arcainguiruari, San Juan Bautistari eta Apostol Sanduer254, San Pedro255 eta zuri, ene Aita espiritual orri, otoi·eguin dezazun enegati256 Jaungoico gure Jaunari. Amen.
Po. Zomat gauza dra necesario comfesio on baten eguiteco257?

Ro. Borz, Jauna.

Po. Zoyn drade?

Ro. Lena, concienciaren ongui examinaztea.
Vigarna, dolore eta urricarimentu andi baten arztea.
Yrurgarrena, proposito258 firme baten eguitea.
Laurgarrena, becatuac Aita comfesoreari erratea.
Eta borzgarna, Aita comfesoreac ematen daucun259 penitenciaren cumplicea.

Po. Cer da examena?

Ro. Becatuac memoriala erauguiztea260 Aita comfesoreari errateco.

Po. Nondic eguin bear·da examena?

Ro. Juaten grelaric mandamentuz mandamentu contuac elquiz non261 ebili gren, norequin acompañatu gren, cer262 sarduqui dugun.

Po. Zomat tembra bear·dugu examenaren eguiteco?

Ro. Ez tuzu tembra senalaturic.

Po. Nor263 diago?

Ro. Algar264 conf<esazen>265 denac, negocio aniz duenac eta memo<riara>266 flaco duenac.

Dolorea.267

Po. Cer da dolorea?

Ro. Arcea pena eta sentimentu andi bat gure Divina Magestadearen ofendituaz ceren baita infinitoqui ona.

Po. Zombat guisatra dá?

Ro. Vidatra. Contricioa eta atricioa.

Po. Cer da dolore contriciozcoa?

Ro. Arcea pena eta sentimentu sobrenatural bat gure Jaunaren ofendituaz ceren baita268 cain ona.

Po. Atricioa?269

Ro. Arcea sentimentu sobrenatural bat gure Jaunaren ofendituaz ceren gure becatuac drela medio galdu baitugu Ceruco gloriara eta merezitu infernuco penac.