---

Urizko Dotrina¹

Guruce² Sanduaren señaleagatic gure etsayetaric libra gaizazu³ gure Jaun eta Jangoico. Aitaren, Semearen⁴ eta Espiritu Sandu Jaunaren icenean. Amen⁵.
Aita gurea, ceruetan zaudena, santifica bedi zure⁶ icena, etorri vedi⁷ guregana zure erreiñua⁸, cumpli vedi zure borondate Sandua⁹, ceruan vezala¹⁰ lurrean ere. Eman dezaguzu eguneroco¹¹ oguia, eta varca dizquiguzu¹² guri gauren zorrac, ala·nola guc barcacen baitiogute¹³ zor·gaitusteneri¹⁴, eta libra gaizazu gaiz gucietaic. Amen¹⁵. Ala izan daela.
Credo¹⁶. Nic sinestace dut¹⁷ Jangoico aita gucis poderosoaren¹⁸ baitan, ceruaren eta lurraren criazaleain baitan Jesucristo aren seme Jaun bacarrain baitan, cein concebitu baicen¹⁹ Ama·Virginain²⁰ entraña garbietan Espiritu Sanduaren obras ta²¹ gracias, jayo cela andre arenganic, pasatu zuela²² pasio dolorosco, Poncio Pilato juezaren manuaren azpian. Gurucean, gurucificatu zutela, hil²³ zutela, orci zutela, tsausi cela²⁴ limboetara, andic irurgarren²⁵ egunean vistu cela hilen ertetic, ian cela ceruetara, an dagola²⁶ tsarriric Aita eternoaren escuyeco aldean, nondic etorrico baita ilen eta vicien juzgacera; alaber sinestacen dut, Espiritu Sandu Jaunaren baitan, Eliza ama²⁷ Sandu Catolicoan, sanduen comunioan, becatuen barcacioan, araguiaren vistean, vicitza seculacoan. Amen. Ala izan daela.
Salve. Jangoicoac salva zaizala Erreguina, misericordian²⁸ ama, viciza, dulzura eta gure esperanza²⁹. Salve, Jangoicoac salba zaizala misericordiain ama, zuregana deyes gaude Evaren hume desterratu evec³⁰, hayes, hoyes³¹, nigarresco valle ontan; ea·vada, señora, gure abogada, itzul izquizu guregana zure vegui misericordioso oriec³², eta desterru onen ondoan eracutsi³³ dezaguzu Jesus zure sabeleco frutua³⁴, vedeicatua. O clementisima! O piadosa! Urricariosa, o dulce Virgina Maria, Jangoicoaren Ama Sanda, izan gaicen digno erdeisteco³⁵ Jesucristoin promesac. Amen.
Ave·Maria gracias betea Jauna da zurequin³⁶, vedeicatua andre gucien³⁷ ertean eta vedeicatua zure sabeleco frutua Jesus³⁸. Santa Maria Jangoicoaren ama, zuc otoiz·eguin zazu gu pecatariengatic³⁹, orai·eta·veti⁴⁰ gure erioceco orduan. Amen.
Ni⁴¹ vecataria, ni confesacen naizzayo⁴², gauren ceruetaco Jangoicoari, Virgina andre Mariari, San Miguel ainguiruari, San Juan Bautistari, San Pedro eta San Pablo apostolori, ceruan diren Sandu eta Sanda gucieri, nere aita confesoreari, in vaitut becatu pensamentus, hices, obras eta deseyus, Jauna nere culpas, Jauna nere culpas, Jauna nere culpa andias; orgatic otoiz·iten dut San Miguel ainguiruari⁴³, San Juan Bautistari, San Pedro eta San Pablo apostol eta ceruan diren Sandu eta Sanda gucieri, nere aita confesoreori⁴⁴, otoiz⁴⁵ in zazun neregatic Jangoico gucis poderosoari.
Jangoico⁴⁶ leguesco mandamentuac⁴⁷ dire amar, lemisco⁴⁸ irurac pertenecicen zaizquio Jangoicoaren onrari, eta verce zazpiac lagun projimoaren probechuari.

• Lemitsicoa, maitacea Jangoicoa gauza gucien gañetic.
• Vigarrena, juramentu vanoric in es dezagula⁴⁹.
• Yrugarrena, tsayac eta verce festac, ongui onrra⁵⁰ eta errespeta dezagula⁵¹.
• Laugarrena, gauren aita·eta·amac ongui onra eta errespeta⁵² dizquigula⁵³.
• Borzgarrena⁵⁴, nior hil ezagula.
• Seigarrena⁵⁵, lujuriasco becaturic⁵⁶ in ezagula⁵⁷.
• Zazpigarrena, nion daus evasi ez dezagula.
• Zorcigarrena, falsu·testimonioric echequi ez dezagula eta⁵⁸ ez guezurric erran.
• Bederacigarrena⁵⁹, vercen emastea⁶⁰ desea ezagula⁶¹.
• Amargarrena vercen ondasunaric⁶² desea es dezagula.

Amar mandamentu evec, encerracen dire vietara; lembisicoa Jangoicoa maita zagula gauza gucien gañetic⁶³ eta gure projimo·laguna gure vurua vezala.
Articulo⁶⁴ fedescoac dire amalau, lemitco zazpiac pertenecicen zaizquio divinidadeari⁶⁵; eta verce zazpiac, Jesucristoin humanidade sainduari⁶⁶. Divinidade sanduarenac⁶⁷ dire evec:

• Lemisicoa, sinestacea dela Jangoico⁶⁸ gucis poderosa⁶⁹, ceruaren eta lurraren criazalea.
• Vigarrena, sinestacea dela Aita.
• Yrurgarrena, sinestacea dela Semea.
• Laurgarrena⁷⁰, sinestacea dela Espiritu Sandua.
• Borzgarrena, sinestacea dela Criadorea⁷¹.
• Seigarrena, sinestacea dela Salbadorea⁷².
• Zazpigarrena, sinestacea dela Glorificazalea.

Humanidade⁷³ sanduari pertenecicen zaizquionac dire evec:

• Lemitsicoa, sinestacea Cristo gure Jauna guizon den vezambates izan cela concebitua Ama·Virginaren entranetan, Espiritu Sanduaren obras eta gracias.
• Bigarrena, sinetstacea jayo cela Virgina·Andre·Mariarenganic, gueldicen celaic Ama Virgina erdi baño len, erdicean eta erdi ondoan veti virgina⁷⁴.
• Yrurgarrena, tsinestacea errecibitu zuela pasio eta erioce vortiza gu eta mundu gucian salbaceagatic⁷⁵.
• Laurgarrena, tsinestacea tsauci cela ynfernuetara an ciren arimen⁷⁶ justuen atracera.
• Borzgarrena, sinestacea erresucitatu cela irurgarren egunean ilen ertetic.
• Seigarrena, sinestacea ian cela ceruetara, eta an dagola tsarric⁷⁷ Aita eternoaren escuyeco aldean.
• Zazpigarrena, tsinestacea andic etorrico dela ilen eta vicien juzgacera, onei eman diotela⁷⁸ ceruco gloria, cengatic⁷⁹ guardatu baituste aren⁸⁰ mandamentu sanduac, eta gaistoei seculaco infernua cengatic es tuten⁸¹ guardatu.

Declaracioa Doctrina cristioarena⁸² galdines⁸³ eta erresponditus.

G⁸⁴. Cristioa zara?

E. Bai jauna, Jangoicoaren gracias.

G. Cristioaren izen au nondic duzu⁸⁵?

E. Jesucristoarenganic⁸⁶ jauna.

G. Cer erran·nai·du cristioa⁸⁷?

E. Cristioaren hicena⁸⁸.

G. Cer entendacen duzu cristioaren hicenas?

E. Cristioa⁸⁹ hicena duena gure fede sanduan errecibitua, eta Batayo sanduan ofrecitu zuen cerbizua.

G. Cein da cristioain senalea⁹⁰?

E. Guruce Sandua, jauna⁹¹.

G. Cergatic?

E. Cergatic baita cristio gurucificatuaren figura, ceñetan erredimitu baizue⁹² mundua.

G. Cembat maneras usacen du cristioac señale ontas?

E. Bietara jauna.

G. Cein dire?

E. Ceñacea eta Santiguacea⁹³.

G. Cer da Cenacea?

E. Escuyeco eri beazas irur gurucen itea, lemitscoa copetan. Bigarrena agoan, irurgarrena bularretan minzacen garelaic⁹⁴ gure Jaun eta Jangoicoarequin.

G. Ycusagun nola.⁹⁵

E. Guruce Sanduaren, señaleagatic⁹⁶, gure etsayetaric libra gaizazu gure Jaun eta Jangoico.

G. Cergatic ceñacen zara copetan?

E. Jangoicoac libra gaizan pensamentu gaisto gucietaic.

G. Cergatic agoan?

E. Jangoicoac libra gaizan hiz·errate gaisto gucietaic.

G. Cergatic bularretan?

E. Jangoicoac libra gaizan obra eta deseyu gaisto gucietaic.

G. Cer da santiguacea?

E. Da escuyeco vi eries guruce vaten itea, asi copetatic bularretaraño, bularretic⁹⁷ ezquerreco soñeraño, ezquerrecotic escuyecoraño, minzacen garelaic Trintate Jaun Poderosoarequin.

G. Ycusagun nola.⁹⁸

E. Aitaren, Semearen⁹⁹ eta Espiritu Sandu Jaunaren¹⁰⁰ hicenean. Amen.

G. Noiz usatu bear·duzu señale ortas?

E. Noiz eta asten baicara cembait obra onen iten, especialqui, guacetic tsaiquicean, echetic atracean, Elizan sarcean, tsatean, edatean eta guacera juatean.

G. Cergatic anverce¹⁰¹ aldis?

E. Cergatic ordu·eta·mementuero¹⁰² gure etsayec perseguicen baygaituste.

G. Cer esai¹⁰³ dire oyec?

E. Mundua, demonioa eta araguia.

G. Badu guruceac etsay oen contra virtuteic?

E. Bai, jauna.

G. Nondic tu¹⁰⁴ bada guruceac virtute ori?

E. Cerengatic¹⁰⁵ Cristoc garaitu vaicitue vere¹⁰⁶ eriocearequin.

G. Eta gurucea adoracen duzulaic¹⁰⁷ cer erraten duzu?

E. Adoracen eta vedeicacen zaitut Cristo, ceren zure gurucearen medios erredimitu baicinden¹⁰⁸ mundua.

Doctrina cristianain¹⁰⁹ divisioa.

Ycusi dugu nola zaren cristioa¹¹⁰, hicena eta guruceain señaleagatic¹¹¹, horai erran zazu.
G. Cembat gauza dago obligaturic tsaquitera eta entendicera cristaba¹¹² allegacen delaic adimentura?

E. Laur jauna.

G. Cein dire?

E. Lemiscoa, tsaquitea¹¹³ cer vear·dugun sinestatu, vigarrena tsaquitea cer vear·dugun¹¹⁴ escatu¹¹⁵, irurgarrena tsaquitia¹¹⁶ cer vear·dugun obratu eta laurgarrena tsaquitia cer vear·dugun errecibitu.

G. Nola tsaquinen¹¹⁷ duzu cer vear·duzun tsinestatu?

E. Daquizquigulaic credo eta articulo fedescoac.

G. Nola tsaquinen duzu cer¹¹⁸ vear·duzun escatu?

E. Daquizquigulaic Aita gurea, Ave maria eta Elizaco gañeraco oracioac.

G. Nola tsaquinen duzu, cer vear·dugun obratu?

E. Daquizquigulaic, Jangoicoaren leguesco¹¹⁹ Mandamentuac, Elizaco borzac, obra misericordioscoac, eta vacochac vere obligacioac¹²⁰.

G. Nola tsaquin duzu¹²¹ cer bear·duzun¹²² errecibitu?

E. Daquizquigulaic Elizaco zazpi sacramentuac.

Lemisco partea Doctrina cristianaña¹²³, ceintan declaracen¹²⁴ baita, credo eta articuloin fedesco misterio¹²⁵ principalenac.
G. Norc erran zue Credo?

E. Amabi apostoloec.

G. Certaco?

E. Guri fede sanduan informaceco.

G. Eta zuc certaco erraten duzu?

E. Cristioac¹²⁶ dugun fedearen confesaceco.

G. Cer da fedea?

E. Ycusi gabeco gauzain siñestacea.

G. Ycusi zindue Jesu Cristo jayocen?

E. Ez, jauna.

G. Icusi cindue ilcen ó cerura¹²⁷ iaten?

E. Ez, jauna.

G. Sinestacen duzu?

E. Bai, jauna.

G. Cergatic sinestacen duzu?

E. Cergatic Jangoico gure Jaunac ála errebelatu baitio Eliza ama Sanduari, eta Eliza ama Sanduac ala eracusten¹²⁸ baitigu guri.

G. Cer gauza dire cristioa vezala duzunac eta sinestacen duzunac?

E. Eliza ama Sanduac dituenac eta sinestacen duenac¹²⁹.

G. Cer gauza dira zuc eta arec dituenac eta sinestacen duenac?

E. Articulo fedescoac principalqui Credoan dauden vezala.

G. Cer gauza dire articulo fedescoac?

E. Dire gure fedearen misterio¹³⁰ principalenac edo andienac.

G. Certaco dire articulo fedescoac?

E. Emateco guri noticia distinto at¹³¹, Jangoico¹³² gure Jaunas eta Jesucristo gure Redentoreas.

G. Nor da Jangoico gure Jauna?

E. Da gauza bat, ain escelentea eta admirablea, ez paitaique erran eta·ez pensa, de¹³³ Jaun bat¹³⁴ infinito ona, poderosoa, sabioa, justoa eta fin gauza guciena.

G. Eta Trintate Sandua¹³⁵ nor da?

E. Da Jangoico vera, Aita, Semea eta Espiritu Sandua, irur persona distintoac eta Jangoico at berdaderoa.

G. Aita Jangoicoa¹³⁶ dá?

E. Bai, jauna.

G. Semea Jangoicoa dá?

E. Bai, jauna.

G. Espiritu Sandua Jangoicoa dá?

E. Bay, jauna.

G. Beras¹³⁷ yrur Jangoico diré?

E. Ez, jauna, irur persona distintoac eta Jangoico bat berdaderoa.

G. Aita, Semea dá?

E. Ez jauna.

G. Espiritu Sandua dá Aita edo Semea?

E. Ez, jauna.

G. Cergatic?

E. Cergatic irur persona distintoac izateagatic dá Jangoico¹³⁸ verdaderoa.

G. Ori ala delaic¹³⁹, cembat naturaleza, entendimentu eta vorondate dá Jangoicoaren baitan?

E. Naturaleza vacar bat¹⁴⁰, entendimentu vacar bat eta vorondate vacar bat.

G. Eta cembat persona?

E. Yrur distintoac, vaitire: Aita, Semea eta Espiritu Sandua.

G. Nola da Jangoicoa gucis poderosoa?

E. Cerengatic¹⁴¹ vere podoreas iten vaitu nai·duen gucia.

G. Nola dá Criazalea?

E. Cerengatic es·dausetaic¹⁴² criatu citue¹⁴³ gauza guciac.

G. Cer¹⁴⁴ finetaco criatu zuen guizona?

E. Mundu ontan Jangoicoa cerbizaceco eta gozaceco Eternidade gucian.

G. Nola da Salbatzalea?

E. Cergatic ematen baitu gracia eta varcacen becatuac.

G. Eta nola da Glorificatzalea?

E. Cergatic ematen baitu gloria aren gracian perseberacen duenai.

G. Badu Jangoicoac gorpuzaren figuric¹⁴⁵ gu vezala?

E. Jangoicoa den vezanbates ez jauna, cengatic¹⁴⁶ vaita Espiritu puroa, baño¹⁴⁷ bay guizon den vezambates¹⁴⁸.

G. Yrur persona distinto oyetaic¹⁴⁹ cein eguin cen guizon?

E. Vigarrena, vaita Semea.

G. Aita eguin cen¹⁵⁰ guizon?

E. Ez, jauna.

G. Espiritu Sandua eguin cen guizon?

E. Ez, jauna.

G. Cein vada?

E. Solamente Semea, cein guizon inic deicen baita Jesucristo.

G. Nor da Jesucristo?

E. Da Jangoicoaren Seme vicia guizon eguin cena¹⁵¹ gu erridimiciagatit¹⁵², eta ejemplu emateagatic.

G. Cembat naturaleza, entendimentu eta vorondate da Jesucristoaren¹⁵³ vaitan?

E. Vi naturaleza, vata divinoa eta vercea humanoa; vi vorondate, vata divinoa¹⁵⁴ vercea humanoa; eta vi entendimentu, vata divinoa eta verce¹⁵⁵ humanoa.

G. Eta cembat persona eta memoria?

E. Memoria vacar bat, divinoa, cein¹⁵⁶ vaita Trintateco vigarren persona¹⁵⁷, eta vacar bat¹⁵⁸ humanoa cengatic Jangoico¹⁵⁹ den vezambatez es tu memoriaic.

G. Cer erran·nai·du Jesusec?

E. Salbazalea¹⁶⁰.

G. Certaic salbatu guinduza¹⁶¹?

E. Gauren becatuetaic¹⁶² eta demonio aren cautiveriotic.

G. Cer erran·nai·du Cristoc?

E. Ungitua¹⁶³.

G. Certas izan ce ungitua?

E. Espiritu Sanduaren obras ta gracias.

G. Cristo gure Jauna nola izan cen concevitua, eta jayo ce Maria·Santisimaarenganic?

E. Obracen zuelaic Jangoicoac sobrenaturalqui eta milagrosoqui.

G. Cergatic erraten duzu sobrenaturalqui eta milagrosoqui?

E. Cergatic¹⁶⁴ Jesucristo ecen hizan concevitua, eta ecen jayo verce guizonac vezala.

G. Nola izan cen vada misterio hura¹⁶⁵?

E. Espiritu Santi¹⁶⁶ Jaunac, artu zuen Ama·Virginaren entraña garvietaic odol chorta bat¹⁶⁷, odol gartas¹⁶⁸ formatu zue¹⁶⁹ gorpuz bat, esdausetaic criatu zue arima bat, gorpuz eta anima ura¹⁷⁰ juntatu zue Trintateco vigarren personai¹⁷¹ cein vaita Semea, eta len Jangoico cena, guelditu ce Jangoico eta guizon eguinic.

G. Eta nola jayo ce milagrosoqui?

E. Atracen celaic Ama Verginaren sabeletic vacoichic¹⁷² dañuc hin gave aren virginidadeari, ála·nola pasacen vaita iruzquia cristale vatetic¹⁷³, vacoichic auchi eta manchatu gave.

G. Aren ama vici·hizan ce guero veti virginic?

E. Bai, jauna, erdi vaño len, erdicean eta erdias·gueros veti virgina.

G. Cergatic nai¹⁷⁴ izan cen¹⁷⁵ hil gurucean?

E. Gu libraceagatic becatutic eta erioce eternotic.

G. Eta nola izan gara causante¹⁷⁶ vecatuan?

E. Ceren vecatu in vaizuten¹⁷⁷ gure lentavisico aitac¹⁷⁸ Adan eta Evac orrengatic gucioc vecatu in guinduen¹⁷⁹.

G. Cer entendicen duzu ynfernuetara¹⁸⁰ tsauci cela Cristo gure Jauna il ondoan?

E. Ez condenatuen lecura baitsic limbora non baizaude arima justoac¹⁸¹.

G. Nola tsauci ce?

E. Arima unituric vere divinidadearequin.

G. Eta aren gorpuza nola guelditu ce?

E. Unituric vere Divinidade verarequin.

G. Nola vistu cen irurgarren egunean?

E. Juntacen celaic aren¹⁸² gorpuza eta arima veñ·ere ez ilcecotan¹⁸³.

G. Nola igan cen ceruetara?

E. Vere virtute propios.

G. Cer erran·nai·du egotea¹⁸⁴ tsarriric Aita eternoain escuyeco aldean?

E. Duela igual gloria Jangoicoa den¹⁸⁵ vezanbates, eta nior vaño gueyago guizon den vezambates.

G. Noiz etorrico da ilen eta vicien juzgacera?

E. Azquen juicioco egunean.

G. Eta orduan veaute ilec resucitatu?

E. Bai, jauna, len izan citusten gorpuz eta arima verequin.

G. Eta azquen juicioco eguna vaño¹⁸⁶ izam beaute guizonac juzgatuac?

E. Bai, jauna, gucioc izan bear·dugu juzgatuac ilcen garen instantean Jangoicoarenganic, onei gozacera seculaco glorian¹⁸⁷ Jangoicoarequin eta gaistoei padecicera tormentu eternoac infernuan¹⁸⁸.

G. Cer sinestacen duzu erraten duzunean¹⁸⁹ sanduen comunioan?¹⁹⁰

E. Cristau fiel guciec dugula parte elcarren obra onetan, nola vaitere¹⁹¹ miembroac gorpuz vatean cein vaita Eliza¹⁹².

G. Cer da Eliza?

E. Da cristio fiel gucien¹⁹³ congregacioaren unionea, ceren¹⁹⁴ burua baita Aita Sandua¹⁹⁵.

G. Nor da Aita Sandua?

E. Da Erromaco Sumo Pontificea Jesucristo¹⁹⁶, vicarioa lurrean, ceñec¹⁹⁷ gucioc gaude¹⁹⁸ obligaturic obedecicera.

G. Credo eta articulo¹⁹⁹ fedescos landa, sinestacen duzu verce gauzaic?

E. Bai, jauna, Eliza Ama sanduac eracusi dirana²⁰⁰ eta Elizama Sanduac errevelatu duen gucia²⁰¹.

G. Cer gauza dire oyec?

E. Ori ez dezala²⁰² niri²⁰³ galdin, ceren naicen ignorantea, Elizac vaitu Dotoreac eta ayec vadaquite errespondicen²⁰⁴.

M.²⁰⁵ Ongui erran duzu. Elizaco Dotorei²⁰⁶ tocacen zayote eta·ez zuri contu·ematea Fedesco gauza gucies, asqui·da zuretaco Articulo fedescoas contu·ematea credoan dauden vezala.

Cristioain dotrinaren bigarren partea, ceintan esplicacen da²⁰⁷ cer vear·dugun escatu, eta Eliza Ama Sainduain oracioac.

Ycusi dugu nola daquizun²⁰⁸ cer bear·dugun²⁰⁹ sinestatu, cein vaita lemisco gauza²¹⁰; pasa gaicen²¹¹ vigarrenera, cein²¹² vaita tsaquitea cer bear·dugun escatu. Erran zazu.
G. Norc erran zuen Aita gurea?

E. Jesucristoc, jauna²¹³.

G. Certaco?

E. Guri²¹⁴ otoiz·iten eracusteco.

G. Cer da otoitz·itea?

E. Jangoicoari vioza goracea eta faboreac escacea²¹⁵.

G. Cembat gucietara²¹⁶ da oracioa?

E. Bietara jauna: bata mentala eta vercea vocala Jauna²¹⁷.

G. Cein da²¹⁸ mentala?

E. Da iten den gura²¹⁹ ejercitacen dugulaic arimain potenciac, oroice garelaic cenbait gauza ones, pensacen dugulaic entendimentuarequin gauza on gartas, ite dugulaic borondateaiqui cembait acto on, nola izatea dolorea²²⁰ vere becatues, eta cembait erresolucio, nola confesaceas eta vicis mudacea²²¹.

G. Cer gauza da bocala?

E. Da ices iten den gura, ála·nola errezacen dugulaic Aita gurea²²².

G. Aita gurea erraten²²³ duzulaic norequin minzacen zara?

E. Gure Jangoicoarequin Jauna.

G. Non dago Jangoico gure Jauna?

E. Lecu gucietan, especialqui ceruan eta Aldareco Sacramentu Sanduan.

G. Eta Jangoico guizona den izatez²²⁴, non dago?

E. Ceruan baitsic eta Aldareco Sacramentu Sanduan.

G. Cein da oracioetaic²²⁵ obena?

E. Aita gurea, jauna.

G. Cergatic?

E. Cergatic erram baizue Cristoc Apostoluec escaturic.

G. Cergatic gueyago?

E. Cergatic baititu zazpi peticio fundatuic caridade gucian²²⁶.

G. Cein dire?

E. Lemitsicoa dá Santifica bedi zure icena.

G. Cer escacen duzue peticio ortan?

E. Jangoicoaren hicena hizan daela honratua eta alavatua mundu gucian.

G. Cein da vigarrena?

E. Etorri vedi guregana zure erreñua.

G.²²⁷ Erreina dezala Jangoicoac emen gure arimetan vere gracias, eta vercean digula bere gloria.

G. Cein da yrugarrena?

E. Eguin vedi²²⁸ zure vorondatea ceruan vezala lurrean ere.

G. Cer escacen duzu peticio ortan?

E. Yn zagula Jangoicoaren vorondatea emen lurrean, ála·nola item²²⁹ baitute ceruan Sanduec eta Bienaventuratuec.

G. Cein da laugarrena?

E. Eman ezaguzu egunerosco oguia.

G. Cer escacen duzu peticio ortan?

E. Jangoicoac eman dezagula²³⁰ egunerosco²³¹ mantenimentu gorpucecoa, gracia espiritualac eta Sacramentuac arimaraco.

G. Cein da bozgarrena²³²?

E. Barca dizcuguzu guri gauren zorrac, ala·nola guc barcacen baitiogute zor·gaitusteneri.

G. Cer escacen duzu peticio ortan?

E. Jangoicoac barca dizquigula guri gauren becatuac, ála·nola guc barcacen baitiogute zor²³³ gaitusteneri.

G. Cein da seigarrena?

E. Ez caizala uci tentacioan erorcera²³⁴.

G. Cer escacen duzu peticio ortan?

E. Jangoicoac es caizala uci tentacioan erorcera eta·ez consenticera, ceren domonioac vaitabilza tentasten gu pecatuan erorastera²³⁵.

G. Cein da zazpigarrena?

E. Baitsic libra gaizala²³⁶ gaiz gucietaic.

G. Cer escacen duzu peticio ortan?

E. Jangoicoac libra gaizala gaiz, peligro²³⁷ espirituale eta corporal²³⁸ gucietaic.

G. Cergatic erraten duzu lenic, Aita gurea ceruetan zaudena?

E. Jangoicoari vioza goraceco eta·escatu mercheac²³⁹ eta faboreac humildade eta²⁴⁰ confianzarequi.

G. Cer erranai·du azquen iz onec, amen?

E. Ala izan daela jauna²⁴¹.

G. Cer oracio iten²⁴² principalqui Ama·Virginari?

E. Ave·Maria eta Salvea Jauna²⁴³.

G. Norc erran zuen Ave·Maria?

E. Ainguiru San Gabrielec etorri celaic Ama·Virginain saludacera.

G. Norc erran²⁴⁴ Salbe?

E. Eliza ama Sanduac dauca errecibituic.

G. Certaco?

E. Amaberginai²⁴⁵ faboreac eta merchedeac²⁴⁶ escaceco.

G. Ave·Maria edo Salvea erraten duzunean²⁴⁷ norequi minzacen zara?

E. Gure Maria·Santisimarequin²⁴⁸, Jauna.

G. Nor da Maria Santisima?

E. Da Señora bat²⁴⁹, virtutes veta²⁵⁰, becatuic gabe concebitua²⁵¹, cein baita Jangoicoain Ama eta dago²⁵² ceruan.

G. Eta aldarean dagona nor da?

E. Da aren imagen²⁵³ eta semejanza bat ceruan dagoñana²⁵⁴.

G. Certaco dago an?²⁵⁵

E. Cergatic artas oroi gaicen ceruan dagonas, eta icusi iduqui zagun erreverencia²⁵⁶.

G. Orbat²⁵⁷ in bar·duzu otoiz ainguiru eta verce sainduei?

E. Bai, Jauna, gauren medianeroac²⁵⁸ vezala.

G. Cer gauza dire ainguiruac?

E. Dire espiritu Bienaventuratuac²⁵⁹, daudenac Jangoicoas ceruan gozacen.

G. Certaco criatu cituen Jangoicoac ainguiruac²⁶⁰?

E. Cergatic eternoqui alabatu eta vedeica dezaten²⁶¹.

G. Cergatic gueyago?

E. Aren ministroac diren vezala governa dezaten Eliza eta guardatu guizonac.

G. Beras²⁶², bauzu zuc cere ainguiru·guardacoa?

E. Bai, Jauna, badut, eta vaute verce guizon gucic ere.

Yduqui diezozu²⁶³ bada devocio²⁶⁴ andi vat encomendaceco egunero²⁶⁵.

Yrurgarren²⁶⁶ partea ceintan²⁶⁷ declaracen da tsaquitea cer bear·dugun obratu.

Ycusi dugu cer bear·dugun²⁶⁸ sinestatu eta otoiz·itea²⁶⁹; orai icusi bear·dugu nola bear·dugun obratu.
G. Jangoicoaren leguesco mandamentuetaic, cein da lemitsicoa?

E. Maitacea Jangoicoa gauza gucien gañetic.

G. Norc maitacen du Jangoicoa?

E. Aren mandamentuac guardacen duenac²⁷⁰.

G. Cer da Jangoicoa maitacea gauza gucien gañetic?

E. Nayago munduco gauza guciac galdu²⁷¹, eci Jangoicoa ofenditu.

G. Certara gueyago obligacen gaitu mandamentu onec?

E. Adoracera Jangoico bat bacarra, gorpuceco eta arimaco reberencia²⁷² andi batequin, sinestacen eta·esperacen dugulaic aren baitan fede vici batequin.

G. Norc iten du vecatu mandamentu ontan?

E. Ydolo edo Jangoico falsuac adoracen tuenac, edo fedesco cembait gauza dudacen duenac, eta misterio principalac icasten ez tuenac acto fedesco, esperanza eta caridadescoac iten es tuenac, Jangoicoain misericordiain esperanzaic es tuenac, edo cenbait Sacramentu indignoqui errecibicen duenac.

G. Norc gueyago?

E. Agüero eta echicerietan tsinestacen duenac, eta supersticios²⁷³ valiacen denac.

G. Cein da vigarrena?

E. Juramentu vanoic in ezagula.

G. Norc²⁷⁴ iten²⁷⁵ juramentu vanoqui?

E. Eguia gabe, justiciaic gabe juramentu iten duenac.

G. Cer da guezurrean juramentu itea²⁷⁶?

E. Juramentu itea senti es tuen gauzan²⁷⁷ gañan edo guezurrean²⁷⁸.

G. Eta cer vecatu iten du eguia gabe²⁷⁹, ó dudan dagon juramentua²⁸⁰ eguia den ero ez²⁸¹?

E. Mortalqui juramentua izanic ere²⁸² gauza leveaingatit²⁸³.

G. Cer juramentu da justiciaic gavecoa²⁸⁴?

E. Juramentu itea²⁸⁵ gauza injustu edo gaistoain gañan²⁸⁶, nola itea cenbait gauza gaisto gure projimoai.

G. Cer becatu iten du juramentu iten duenac justiciaic gabe?

E. Mortalqui juramentua inic ere gauza lebeaingatic.²⁸⁷

G. Cer da juramentu itea necesidadeic gabe?

E. Juramentu itea gauza causa²⁸⁸ graberic gabe edo gauza momentu gutiengatic.

G. Eta cer vecatu da gau?

E. Veniala, faltacen es tuelaic eguiai²⁸⁹ edo justiciain juramentuai.

G. Juramentu, boto edo promesa iten duenac cenbait on iteco, dago obligatuic cumplicera²⁹⁰?

E. Bay, jauna, eta·ez cumplicea ó luzacea dembora lucean²⁹¹, da vecatu mortala²⁹², delaic materia²⁹³ grabean.

G. Eta vecatu dá vanoan juramentu itea criaturen contra?²⁹⁴

E. Bay, jauna ceren²⁹⁵ iten baizayo bere criadoreari.

G. Nola²⁹⁶ iten da juramentu criaturen contra?²⁹⁷

E. Erraten delaic²⁹⁸: v.g. nere animas, nere gorpuzas, ceruas, lurreas, au ala dela.²⁹⁹

G. Cer erremedio da vanoqui juramentu ez iteco?³⁰⁰

E. Acostumbracea erratera, ez edo bay, Jesucristoc eracusten duen bezala.

G. Proivicen³⁰¹ da verce cembait gauza mandamentu ontan?

E. Bay, jauna, proibicen da ere, blasfemia³⁰², cein baita erratea cenbait hiz gaisto Jangoicoain eta Sanduen contra, cein baita becatu mortala³⁰³.

G. Cein da yrurgarrena?

E. Tsayac eta igandeac santificacea.

G. Norc santificacen tu tsayac eta verce festac?

E. Mesa osoa enzuten duenac eta premioric³⁰⁴ gabe trabajacen es tenac.

G. Cein da laugarrena?

E. Gauren aita·eta·amac, ongui onra eta errespetacen duenac³⁰⁵.

G. Nor³⁰⁶ onracen eta errespetacen ditu gauren aita·eta·amac³⁰⁷?

E. Obedicen, socorricen eta erreverenciacen tustenec³⁰⁸.

G. Ceñec iten du vecatu orien contra³⁰⁹?

E. Hume desobedienteac³¹⁰ veren aitendaco echeco gauzaren³¹¹ gañan, eta costumbre³¹² onetan caso iten es tutenac, socorricen es tutenac³¹³ veren necesidadetan, juramentu votacen eta vurla iten dutenec, edo tsocen dutenec, eta·ezconcen direnac aita·eta·amain vorondatearen contra³¹⁴.

G. Nor verceic comprendicen dire³¹⁵ aita·eta·ama landara?

E. Gauroc baño zarraocoac, adinean, dignidadean³¹⁶ eta governuan.

G. Eta mandamentu ontan comprendicen dire obligacio gueyago humes³¹⁷ landara veren aitendaco³¹⁸?

E. Bay, jauna, zarraocoec, vercen gastendaco, eta aitenec veren humendaco³¹⁹.

G. Eta cein dere³²⁰ evec?

E. Alimentacea, eracustea, castigacea, ejemplu ona ematea eta allegacen direlaic adinera, veren estadura ematea.

G. Nola³²¹ iten dute vecatu ontan faltacen dutenec?

E. Erregularqui mortala, Jauna³²².

G. Cein da vorzgarrena?

E. Nior hil es dezagula³²³.

G. Cer manacen da mandamentu ontan³²⁴?

E. Niori gaizqui in es dezagula ez obras, ez hices eta·es deseyus ere³²⁵.

G. Eta norc iten du vecatu mandamentu onen contra?

E. Bere vuruay edo projimo·launay ilcea deseacen duenac ero³²⁶ verce cenbait gauza grabe, odioan vici denac³²⁷ edo eriocea iten duenac, edo cembait golpe ematen duenac³²⁸, mozcorcen denac, ó tsaten duenac cembait gauza gaisto osasunain contra, ó pasacen duenac vere vicia peligroan, ó equencen duenac, vere³²⁹ vuruain contra juramentu iten duenac, ó vercen³³⁰ norvaiten contra maldecicen duenac.

G. Cer gauza da maldecicea?

E. Da escacea verac veretaco ó verce vatendaco cenbait³³¹ gauza gaisto, nola erratea ojala gueldituco aiz³³² ilic.

G. Eta cer vecatu³³³ da maldecicea?

E. Balimbada deseyu gaistos, vecatu mortala Jauna³³⁴.

G. Eta·ez vada alaco deseyus?³³⁵

E. Veniala, ez izanic aldi gucies³³⁶.

G. Norc iten du bada vecatu mortala vada³³⁷, gaizqui iten duenac deseyuric³³⁸ gabe?

E. Regularqui³³⁹ aitec eta verce persona superiorec maldecicen dutenec persona inferioren aicinean, juramentu votaceco costumbrea dutenec eta diligencia iten es tuenac juramentuain costumbrea usteco³⁴⁰.

G. Eta cergatic alá?

E. Cergatic arren³⁴¹ erran gaistos eta ejemplu charras incitacen duen au³⁴² Jangoicoain ofendicera³⁴³, cein deicen vayta ascandaloa.

G. Cein da seigarrena?

E. Lujuriasco vecatuic in ez zagula.

G. Cer manacen da mandamentu ontan?

E. Yzan gaicela garbiac, castoac³⁴⁴, pensamentu, hiz eta obretan.

G. Norc iten du vecatu mortala mandamentu onen contra³⁴⁵?

E. Advertencia guciaiqui³⁴⁶ deleitacen direnac pensamentu impuruetan, ez paratuic ere obras eta·ez deseatuyc ere paracea obran³⁴⁷, tsarduqui eta cantacen duenac gauza torpeac, ó gustuaiquin aicen duenac³⁴⁸, edo verequi edo vercequi izaten duenac uquidura tsusiac³⁴⁹ ó acione desonestoac iten duenac edo obras eroicen direnac.

G. Cein da zazpigarrena?

E. Ez evastea Jauna³⁵⁰.

G. Cer manacen da mandamentu ontan?

E. Ez equencea, ez iduquicea, ez nay·izatea vercen gauzaic, tsabearen vorondatearen contra.

G. Eta norc iten du vecatu mandamentu³⁵¹ onen contra?

E. Ejecutacen dutenec erocein gauza evetaic, edo verce erocein guisas iten dutenec gaizqui materia gravean vere projimoai³⁵².

G. Eta evetan dañu iten duenac erocein guisas izan daela, gueldicen³⁵³ cemvait obligacioequin³⁵⁴?

E. Gueldicen da obligacio grave vatequin izulcera lemañolen causatu dituen³⁵⁵ dañu guciac.

G. Cein da zorcigarrena?

E. Niori falso testimonioric echequi es dezagula³⁵⁶ ez guezurric erran³⁵⁷.

G. Cer manacen da mandamentu ontan?

E. Es dezagula arinqui juzgatu³⁵⁸, erran naut³⁵⁹, motivo³⁶⁰ eta fundamentuic gabe³⁶¹ lagun·progimoas, ez erran eta·ez aitu aren defectuac.

G. Eta norc quebrantacen du mandamentu gau³⁶²?

E. Arrazoñic gabe gaizqui juzgacen duenac, erranaut, fundamentuic eta motivoic gabe ortaraco, infamacen, descubricen eta secretuac aguercen edo guezurrac votacen duenac³⁶³.

G. Eta progimo·laguna infamacen duenac gauza grabean erraten diolaic, cembait delito grabes ocultoan dauden cemvait gauza ocultoan dagon cenbait dagona edo es dena, edo aurpeguira emanes vere defectuac³⁶⁴ gueldicen da cembait obligacioequin³⁶⁵?

E. Gueldicen da obligacioaiqui vere onra eta fama equendu diona viulcera³⁶⁶.

G. Cer devecacen dá vederaci eta amargarren mandamentuan³⁶⁷?

E. Berceren emastequiain³⁶⁸ deseyu sensualac eta³⁶⁹ vercen aciendaian deseyuac.

Erran zquizu Eliza Ama Sanduco³⁷⁰ mandamentuac.

Elizaco³⁷¹ Ama Sanduco mandamentuac dire vorz.

• Lemitsicoa, meza oso³⁷² enzutea festa egun gucietan eta igandetan.
• Vigarrena, confesacea Bazco·garicimacoetan edo peligroan aurquicen vada ilceco³⁷³.
• Yrurgarrena, Vazco·garicimacoetan comecacea.
• Laurgarrena, Eliza Ama Sanduac manacen duelaic varucea.
• Borzgarrena Eliza Ama Sanduari amarren eta primiciac tchutsenqui itea.

G. Certaco dire mandamentu evec?

E. Divinoac obequi guardaceco.

G. Lemitsicoa vaita meza enzutea, nori tocacen zayo?

E. Batayuc dauden cristio guciei³⁷⁴.

G. Eta nola veaute enzun?

E. Presente dagolaic meza sanduan atencione³⁷⁵ andi vatequin, meditacen cembait libro espiritualequin edo errezacen devocio andi vatequin.

G. Eta legitimoiqui impedituic es tagonac aicen es tuena meza sandua, edo egoten valin vada distraituic, edo tsarduquicen, edo distraituic parte principalean, edo paracen vada peligroan galceco meza³⁷⁶, cer vecatu iten du?

E. Becatu mortala, Jauna.

G. Vigarrena eta yrugarrena vaita³⁷⁷ confesacea eta comecacea, nori obligacen zayo?

E. Becatu³⁷⁸ mortalain azpian³⁷⁹ obligacen zayote cristio adimentu duten gucieri.

G. Confesacen eta comecacen denac³⁸⁰ sacrilegoqui cumplicen dute Vazcoaiqui³⁸¹?

E. Niongo maneras eta vi gauza evetan cometicen dute vi vecatu mortale³⁸².

G. Eta aurquicen valimvada³⁸³ ilceco peligroan, eta·ez vadu confesoreic cer in viar·du?

E. Acto contricionescoa³⁸⁴ proposituaiqui confesaceco.

G. Laugarrena³⁸⁵, vaita varucea, nori obligacen zayo?

E. Oguei eta urte bat cumplitu den³⁸⁶ gucieri.

G. Eta nola varutu bear·du³⁸⁷?

E. Abstenicen delaic tsatetic manjare proibituetaic, eta tsaten³⁸⁸ vein vaicic eguerdian.

G. Eta varua ausi gabe ar dezaque cerbait goicetan³⁸⁹?

E. Ez izanic³⁹⁰ vaitsic causa lebea ere³⁹¹ ar dezaque onza vat vezala.

G. Eta arrasean?

E. Ar dezaque colacioan usacen dutenec gende onec concencia onecoec³⁹², galditen dutelaic dudan³⁹³ balin badere confesore docto vati.

G. Eta causa legitimoic gabe varucen ez valin³⁹⁴ vada, cer vecatu iten dute³⁹⁵?

E. Mortala, Jauna.

G. Eta preceptoac³⁹⁶ aragui tsatecoa varu den egunetan, ez nastecoa³⁹⁷ aragui edo vigilia tsateracoan vazcari vatean, eta·ez tsatea arroice edo esne gauzaric gariciman bulaic es tuenac, nori obligacen zayote?

E. Adimentura allegatu diren guciei³⁹⁸.

G. Eta cer³⁹⁹ vecatu iten dute observacen es tutenec?

E. Becatu mortala, Jauna faltacen duten aldiero.

Obra misericordiacoac⁴⁰⁰ dire amalau, lemisico zazpiac dire espiritualac, eta verce zazpiac dire corporalac.

Espiritualac dire evec:

• Lemisicoa, es taquienay eracustea.
• Vigarrena conseju vear·duenay conseju ematea.
• Yrugarrena, uts·iten duenay corregicea.
• Laugarrena, injurien varcacea.
• Vosgarrena, tristen consolacea.
• Seigarrena, paciencian ematea⁴⁰¹ vercen adversidade eta flaquezas gauren progimoarenac⁴⁰².
• Zazpigarrena, Jangoicoai otoiz⁴⁰³ iles eta vicies itea.

Corporalac dire evec:

• Lemitsicoa, herien visitacea.
• Vigarrena, goseac dagonay tsatera ematea.
• Yrugarrena, egarriac dagonay edatera ematea.
• Laugarrena, cautivoen rescatacea.
• Borzgarrena, bulusien vesticea.
• Seigarrena, peregrinoei ostatu ematea.
• Zazpigarrena, hilen ostea.

G. Cergatic deicen dere misericordiascoac?

E. Ceren⁴⁰⁴ ez paitere zor justicias.

G. Obra misericordioso⁴⁰⁵ evetan, edo verce erocein ejecutacen duenac⁴⁰⁶ cristioac, izanic⁴⁰⁷precectocoac edo obligacioscoac, cer conseguicen du?

E. Jangoicoain gracian valin vadago, meretsicen du aumentu graciacoa eta gloriacoa⁴⁰⁸, eta satisfatu aequin⁴⁰⁹ vere vecatues, eta alcanzatu Jangoicoainganic ongui⁴¹⁰ espiritualac eta corporalac comeni·valim·vazaizquio⁴¹¹.

G. Eta⁴¹² cergatic erraten duzu valin badago Jangoicoaren gracian?

E. Cerengatic⁴¹³ obra onac hinac⁴¹⁴ vecatu mortalean es tire meritorioac ez⁴¹⁵ satisfatoreac, vaitsican impretator irioac⁴¹⁶, ceren ayengatic⁴¹⁷ consegui dezaque Jangoicoarenganic cembait veneficio.

Laugarren partea, ceñetan declaracen vaitire Sacramentuen peticioac eta tsaquin cer bear·duen errecibitu.

Ycusi dugu vadaquizula⁴¹⁸ nola vear·duzun⁴¹⁹ sinesi, otoiz·eguin eta obratu, icusagun oray cer bear·duzun obratu⁴²⁰ vaita⁴²¹ dotrinayn⁴²² laugarren partea.
Erran zquizu Sacramentuac.
Elizaco Sacramentuac dire zazpi; lemisco vorzac dire necesidadescoac eta⁴²³ vorondatescoac, ayec⁴²⁴ gabe ez paitaque⁴²⁵ salbatu guizona, usten vaitu menosprecios, eta verce⁴²⁶ viac dire vorondatescoac.

• Lemitsicoa, Batayacea⁴²⁷.
• Vigarrena, Confirmacea.
• Yrurgarrena, Confesacea.
• Laugarrena, Comecacea.
• Borzgarrena, Oliacea.
• Seigarrena, Ordenacea.
• Zazpigarrena, Matrimonio⁴²⁸ Sandua⁴²⁹ errecibicea edo Ezconcea.

G. Cer gauza dire Sacramentuac?

E. Dire campoco señale vazuc Jesucristoc instituituac⁴³⁰ ayengatic emateco gracia eta virtuteac.

G. Cer da gracia?

E. Da izate divino vat, ceñetan iten vaitu Jangoicoac guizonay⁴³¹ vere ume eta ceruco herederoa⁴³².

G. Eta nola deicen da gracia gau?

E. Santificacea⁴³³.

G. Eta vada verce cembait⁴³⁴ gracia ontas landara?

E. Badire verce vazuc⁴³⁵ deicen vaitire actualac edo⁴³⁶ ausilioac é⁴³⁷ inspiracioneac, ceñetan ayec gabe, ez paizaquegu abiatu, eta·ez continuatu eta⁴³⁸ ez acabatu gauza onic verce viciraco.

G. Eta evec cer dire?

E. Dire eguiasco socorro vazuc⁴³⁹ ematen vaitigu gure Jaunac, gaiza evitaceco eta ongui⁴⁴⁰ iteco⁴⁴¹, nola vaitire, predicuac⁴⁴², ejemplu onac, erioce repentinoac eta verce cembait argui ematen vaitigu gure Jaunac, ilustracen duelaric gure entendimentua⁴⁴³, eta deseyu Sandu azuc ceñequi visitacen du gure vorondatea⁴⁴⁴ oneraco.

G. Cer virtute ematen dute Sacramentuec graciarequin vatean?

E. Principalqui irur⁴⁴⁵ teologalac eta divinoac.

G. Cein dire?

E. Fedea, Esperanza eta Caridadea.

G. Cer da Fedea?

E. Ycusi gabeco gauzain tsinestacea, ceren⁴⁴⁶ Jangoicoac ála errebelatu baitu⁴⁴⁷.

G. Cer da Esperanza?

E. Esperanza izatea Jangoicoaren Glorian gauren graciain medios⁴⁴⁸ eta gauren⁴⁴⁹ obra ones.

G. Cer da caridadea?

E. Maitacea Jangoicoa gauza gucien gañetic eta gauren laun⁴⁵⁰ projimoac⁴⁵¹ gauren buruac vezala aurquicen garelaic ayequi ála·nola nai·baiguindugu⁴⁵² ayec⁴⁵³ portacea gurequi.

G. Certaco izan ze instituitua Batayoco Sacramentua?

E. Becatu originalain equenceco, edo verce erocein becatu aurquicen valimbada Batayatu bear·duenaren vaitan.

G. Cer vecatu da vecatu originala⁴⁵⁴?

E. Da vecatu ura⁴⁵⁵, ceñetan gucioc jayocen baicara heredaturic gauren aita·eta·amenganic⁴⁵⁶, cein vaitire Adan eta Eva.

G. Eta necesidade preciso⁴⁵⁷ vatean nor⁴⁵⁸ bataya dezaque?

E. Erocein guizon edo emastequiec conocimentura allegatuas·gueros.

G. Eta⁴⁵⁹ nola vear·du ejecutatu?

E. Ytsurcen duelaic ura naturala aurrain burutic vera eta erranes⁴⁶⁰ vatayaceco intencioaiquin: Nic batayacen zaitut Aitaren hicenean, Semearen eta Espiritu Sanduaren hicenean. Ala izan daela⁴⁶¹.

G. Certaco da Sacramentu confirmaciocoa?

E. Confirmaceco eta fortaleciceco batayu Sanduan⁴⁶² errecibitu guinduen fedea.

G. Eta adimentura allegatuas·gueros, errecibicen badu, Sacramentu au vecatu mortalean⁴⁶³, cer vecatu iten du⁴⁶⁴?

E. Becatu mortala, Jauna.

G. Cer im ber·du bada ez becatu au errecibiceco⁴⁶⁵?

E. Lendanic disponitu⁴⁶⁶ iten duelaic confesio on bat.

G. Certaco da sacramentu penitenciacoa⁴⁶⁷?

E. Barcaceco in tuen becatu guciac batayatuas·guerostic⁴⁶⁸.

G. Cer vecatu dire oyeq⁴⁶⁹?

E. Mortalac eta venialac Jauna⁴⁷⁰.

G. Cer da vecatu mortala?

E. Da erratea, hitea, pensacea ó deseacea cerbait gauza⁴⁷¹ Jangoicoaren leguearen contra materia grabean.

G. Cergatic deicen da mortala?

E. Cergatic hilcen vaitu⁴⁷² arima iten duenaiña.

G. Eta noiz errecibicen dugu penitenciaco Sacramentu Sandua?⁴⁷³

E. Ongui confesacen garelaic eta absolucioa errecibicen dugulaic.

E. Cer parte ditu penitenciac vecatu mortalain equenceco?

G. Yrur, Jauna.

E. Cein dire?

G. Vioceco contricioa, agosco confesioa eta obrasco satisfacioa.

E. Eta iru gauza preciso evetan, errecibitu nai·duenac Sacramentu gau⁴⁷⁴ incluicen dire⁴⁷⁵ verce cembait gauza?

E. Bay, Jauna: Contricioan incluicen da propositoa emendacecoa, eta confesioan examina concienciacoa⁴⁷⁶.

G. Gau ála delaic: Cembat gauza⁴⁷⁷ vear·ditu tsaquin penitenciaco Sacramentuain erricibitceco⁴⁷⁸ eta confesio on baten iteco?

E. Borz jauna⁴⁷⁹, vaitere: Lemitsicoa concienciain ongui examinacea; vigarrena, dolorea formacea; irugarrena propositu firme baten arcea; laugarrena agosco confesioa; eta vorzgarrena obrasco satisfacioa⁴⁸⁰.

G. Cer da concenciain ongui⁴⁸¹ examinacea?

E. Da itea diligencia bazuc necesarioac⁴⁸² vat·verac⁴⁸³ oroiceco vere vecatu gucies confesatu gave dauzquienac, discurricen dituelaic Jangoico⁴⁸⁴ leguesco mandamentuetan elizaco vorzetaic parage ibili den gucietas ocupacio izan duenetan Jangoicoai hargui escatu ondoan ezauceco vere culpac⁴⁸⁵.

G. Cembat maneras dá vioceco contricioa?

E. Vietara jauna: Vata perfectoa, cein vaita contricioa, eta vercea ez ain perfectoa cein vaita atricioa⁴⁸⁶.

G. Cein da contricio perfecta⁴⁸⁷?

E. Damu edo sentimentu sobrenatural bat Jangoico ofendituas⁴⁸⁸, ceren vaita ain ona, erranaut cergatic vaita gucis ona, proposituarequin confesaceco eta emendaceco eta penitenciain cumpliceco.

G. Eta cer da atricioa?

E. Da damu ó sentimentura bat⁴⁸⁹ Jangoicoa ofendituas, vecatuain⁴⁹⁰ itsutasunaz ó infernuain veldurres ó ceren galdu duen gloria⁴⁹¹, proposituaiquin confesaceco etc.

G. Cein da ebetaic vietaic obena?

E. Contricio perfectoa, Jauna.

G. Cergatic⁴⁹²?

E. Cergatic contricione perfectoa jayocen baita vere amorioainganic, eta atricioña veldurretic; contricione perfectotic vat confesatuic ez egonic ere, varcacen zaizquio vere becatuac mortaleac izanic ere, eta paracen da Jangoicoain gracian, vaña atricioaiqui ez tire conseguicen efectu evec⁴⁹³.

G. Eta confesaceco vat ongui, asqui·da ematea⁴⁹⁴ atriciosco dolorea⁴⁹⁵, edo vear·du eman contriciocoa ere⁴⁹⁶?

E. Comunsqui erraten da asqui dela ematea atriciosco dolorea, vaña obe eta seguroago da ematea⁴⁹⁷ contricionecoa eta au bear·du procuratu ematea confesacen denac.

G. Eta noiz izan⁴⁹⁸ bear·du dolorea?

E. Confesoreac asolbitu vaño lenago.

G. Cer da propositoa?

E. Harcea⁴⁹⁹ resolucione firme bat seculan·gueyago becatuic iteco⁵⁰⁰.

G. Cer da agosco confesioa?

E. Da erratea aita confesoriari vere becatu⁵⁰¹ mortale guciac animo osoarequin penitenciau cumpliceco⁵⁰².

G. Ytsilcen duenac⁵⁰³ alques cembait becatu mortale, ó confesacen duenac verce cembait iten es tuenic edo iten duenac vere confesioa doloreric gabe, proposituic eta animuyc⁵⁰⁴ gave cumpliceco vere penitencia⁵⁰⁵, ongui confesacen dá?

E. Ez, Jauna, eta⁵⁰⁶ gueldicen da obligacioaiqui izulceco confesacera, confesatu tuen vecatuac, confesatu es tituenac eta sacrilegio in duenas⁵⁰⁷.

G. Eta norc tsines tazaquegu⁵⁰⁸ es tuela doloreic⁵⁰⁹ ez·eta·ez proposituric izan confesionetan?

E. Apartacen es tenac⁵¹⁰ ocasio gaisto gucietaic, eta guero vat·edo·verce confesioneac inic ere erorcen valimbada vecatu veretan⁵¹¹.

G. Eta animaceco⁵¹² vat formacera dolorea eta propositoa⁵¹³, cer izanen da⁵¹⁴ conveni itea?

E. Allegatu vaño lenago confesacera escatu Jangoicoay vere ausilioac, meditatu vuelta vates veneficio in digunetan, vere pasio eta eriocean, eta vein·eta·gueyagos erran acto contriciocoa⁵¹⁵.

G. Cer da⁵¹⁶ obrasco satisfacioa?

E. Da satisfacea Jangoicoay⁵¹⁷ pena temporaletaic meretsituac vere vecatuengatic cumplicen duelaic penitencia emana vere confesoreac.

G. Eta cer vecatu iten du penitencia cumplicen es tuenac, edo luzacen duenac penitenciain cumpliceco⁵¹⁸?

E. Vecatu mortala Jauna, delaic penitencia gravea⁵¹⁹.

G. Eta in zaquegu satisfatu Jangoicoa gueyago penitencias ematen digun landara⁵²⁰?

E. Bay, Jauna, erocein verce generos obra onequin hinac Jangoicoaren gracia eta Yndulgenciac⁵²¹ garacis⁵²².

G. Cer gauza dire Yndulgenciac?

E. Dire gracia bazuc ceren medios conseguicen da pena temporala pagatu bear·dena vici ontan edo vercean⁵²³.

G. Eta nola vear·du igaraci⁵²⁴?

E. Yten duelaic⁵²⁵ graciasco estaduan fin ortaraco manatuyc⁵²⁶ dagon vezala⁵²⁷.

G. Eta mundu ontan satisfacen es duenac juaten balin badere purgatoriora guc satisfaciogute⁵²⁸ edo lagundu⁵²⁹?

E. Bay, Jauna, obra verequin satisfatu zaquegun berequin⁵³⁰.

G. Eta da preciso vat vecatuan erorcen balimbada, confesacea beala varca zayon vere vecatuac?⁵³¹

E. Ongui lizaque vaña es ta necesario.

G. Cer im biar·du bada?

E. Yduqui berdaderoa vere becatues⁵³² proposituarequin confesaceco eta emendaceco Eliza Ama Sanduac manacen⁵³³ bezala⁵³⁴.

G. Cer da⁵³⁵ becatu veniala?

E. Da becatu mortalain⁵³⁶ disposicio bat.

G. Cergatic deicen da veniala?

E. Cerengatic facilqui erorcen⁵³⁷ vaita guizona⁵³⁸ eta facilqui varcacen baizayo⁵³⁹.

G. Cembat medios?⁵⁴⁰

E. Bederacis Jauna.⁵⁴¹

G. Cein dire?

Lemisicoa⁵⁴², Mesa enzuteagatic.
Vigarrena, Comecaceagatic.
Yrurgarrena, Confesio generala errateagatic.
Laugarrena, Obispoain vendicioaingatic.
Vorzgarrena, ur vedeicatua arceagatic⁵⁴³.
Seigarrena, ogui vedeicatua arceagatic.
Zazpigarrena, Aita gurea errateagatic.
Zorcigarrena, predicua aicegatic.
Eta vederacigarrena, bularretan golpe emateagatic, escacen dugulaic Jangoicoari perdon edo varcamendu⁵⁴⁴.

G. Cergatic erraten duzu escacen delaic barcamendu?⁵⁴⁵

E. Entendicera emateco conseguiceco becatuen varcacioa, izan bear·dugula cembait damu sobrenatural cembait becatu inas⁵⁴⁶.

G. Eta obligatuic gaude confesacera becatu venialac?

E. Ez, Jauna, vaño da arras on eta necesario⁵⁴⁷.

G. Eta azquen confesiotic onat dituenac solo becatu venialac⁵⁴⁸, cer hizain da conveniente itea⁵⁴⁹ aseguraceco dolorea eta propositoa?

E. Confesatu ere aetas confesatuic ere⁵⁵⁰ cembait vecatu mortale vici pasatuas⁵⁵¹.

G. Certaco da⁵⁵² Elizaco Sacramentu⁵⁵³ Comunionecoa?

E. Errecibicen dugulaic dignoqui, izan daela gure mantenimentu arimacoa⁵⁵⁴ y aumenta daen gracia.

G. Certaco⁵⁵⁵ erraten duzu dignoqui?

E. Manifestaceco sacramentuan es tela izain mantenimentu gure arimaindaco ez padugu errecibicen bear·dugun disposicioaiqui amberce gorpuzain partetic nola arimain partetic⁵⁵⁶.

G. Cer disposicioac izan bear·dute necesario, vada⁵⁵⁷, arimain partetic?

E. Egotea Jangoicoaren gracian.

G. Eta erori denac becatu mortalean⁵⁵⁸, nola vear·du disponitu comecaceco?

E. Ongui confesaturic⁵⁵⁹.

G. Eta confesatu ondoan oroicen valimbada cembait vecatu mortales⁵⁶⁰ cer im biar·du?

E. Aicinetic⁵⁶¹ confesatu.

G. Eta gorpuzain partetic cer disposicio izan bear·du?

E. Allegatu (ez valimbada comecadura veaticos) varuric⁵⁶² daus tsan eta edan gabe⁵⁶³, gabasco amabietaic goiti.

G. Cer errecibicen duzu Sacramentu comunionecoan⁵⁶⁴?

E. Jesucristo gure Jaunain gorpuz preciosa guizon in cena, ain berdaderoqui eta errealqui nola vaitago ceruan eta Aldareco Sacramentu Sanduan⁵⁶⁵.

G. Au ala delaic, nor dago ostian consagraciosco izac erran ondoan⁵⁶⁶?

E. Jesucristoin gorpuz preciosa tsuntatuic odolaiqui eta arima divinidadeiqui⁵⁶⁷.

G. Eta calicean?

E. Jesucristoin odol preciosa tsuntaturic vere gorpuz eta arimarequi eta divinidadeaiqui⁵⁶⁸.

G. Au ála delaic⁵⁶⁹, Jesucristo gucia dago ostian eta calicean?

E. Jesucristo gucia dago ostia gucian, eta gucia parte⁵⁷⁰ gucietan eta lo·mismo⁵⁷¹ calicean.

G. Eta consagracio⁵⁷² ondoan vadago⁵⁷³ ostian oguiric eta calicean ardoic?

E. Ez Jauna, vaitsic daude oguiain eta ardoain acidente vazuc⁵⁷⁴, nola vaitere urrina⁵⁷⁵, colorea eta zaporea.

G. Eta particem bada ostia ó veretsten bada calicean dagona, particen ó bertsten da Jesucristo?

E. Ez, Jauna; gucia osoic gueldicen da eta⁵⁷⁶ eguiasqui pitsca gucietan.

G. Eta allegacen denac comecacera vear·dituen⁵⁷⁷ disposicioac⁵⁷⁸ gabe, errecibicen du baita·ere⁵⁷⁹ Jesucristo?

E. Bay, Jauna; vaña provechuic gabe, cergatic cometicen du becatu mortale grabe bat⁵⁸⁰.

G. Eta ayei aprobechacen⁵⁸¹ erranas landara, cer zayote⁵⁸² conveniente itea conseguiceco gueyago⁵⁸³ frutoac?

E. Consideratu comecatu vaño len nor den gure Jauna, guregana eldu dena⁵⁸⁴, ejercitatu acto fedesco, esperanza eta caridadescoetan, errecibitu humildade eta erreverencia⁵⁸⁵ andienarequin⁵⁸⁶, eta ondorean eman esquerrac in dion beneficio⁵⁸⁷ andias.

G. Certaco da oliaduraco Sacramentu Sandua⁵⁸⁸?

E. Yru gaucetaco, Jauna⁵⁸⁹.

G. Cein dire?

E. Lemitsicoa, equenceco⁵⁹⁰ erresto eta mancha guciac vere vici gucian in tuenac.
Vigarrena, animay indar emateco etsai gucien contra.
Yrugarrena, gorpuzay⁵⁹¹ emateco osasuna combeni balin bazayo.

G. Eta vaute obligacioic allegatuas⁵⁹² gueros⁵⁹³ conocimentura eta aurquicen vadire eri peligro andi vatean⁵⁹⁴ errecibiceco⁵⁹⁵ Sacramentu au⁵⁹⁶?

E. Bay, Jauna; eta iten dute vecatu mortala dezaquetelaic ez padute errecibicen, ó iten vadute⁵⁹⁷ vecatu mortalean.

G. Cer im bear·du vada vecatu mortalean aurquicen denac⁵⁹⁸ dignoqui errecibiceco Sacramentu au⁵⁹⁹?

E. Confesatu lenic⁶⁰⁰, eta·ez padezaque ejecutatu, hin acto contricionesco at.

G. Certaco da Ordenace⁶⁰¹ Sacramentua?

E. Consagraceco eta Ordenaceco digno ministroac Elizacoac⁶⁰², cein vaitere Sacerdoteac, Diaconoac eta Subdiaconoac.

G. Eta Elizaco Ministroac particularqui Sacerdoteac vea ute⁶⁰³ veneratu eta errespetatu distincio atequi?

E. Bay, Jauna.

G. Certaco Sacramentu Matrimoniocoa⁶⁰⁴?

E. Ezconceco eta·ezconduei esquerrac⁶⁰⁵ emateco⁶⁰⁶, eta vici daicen⁶⁰⁷ elcarren artean⁶⁰⁸ vaquean eta unionean eta izaten⁶⁰⁹ humeac az dezquiten ceruraco.

G. Eta preciso⁶¹⁰ da errecibiceco⁶¹¹ dignoqui Sacramentu au⁶¹² Jangoicoan gracian⁶¹³ ezconcen direnac?

E. Bay, Jauna⁶¹⁴.

G. Eta aurquicen es tirenac Jangoicoaren gracian, nola vear·dute disponitu errecibiceco?

E. Confesaceaiqui, Jauna⁶¹⁵.

Becatu capitalac dire zazpi.

• Lemitsicoa, Soberbia.
• Bigarrena, Abaricia.
• Yrugarrena, Lujuria.
• Laugarrena, Yra.
• Borzgarrena, Gula.
• Seigarrena, Ynbidia.
• Zazpigarrena, Pereza.

G. Cergatic deicen dire⁶¹⁶ becatu capitalac zazpiey⁶¹⁷ comusqui deicen baite⁶¹⁸ mortalac?

E. Deicen dere capitalac, cengatic baitere buruac vezala iturri zain, vicio guciena, ceñetan⁶¹⁹ jayocen baitire, eta deicea⁶²⁰ mortalac vazuetan ez zayote cuadracen⁶²¹, cengatic anis aldis es tire vaicic venialac.

G. Nois dire mortalac?

E. Direlaic Jangoicoaren⁶²² caridadearen eta projimo·launain contra.

G. Noiz dire caridadearen contra?

E. Direlaic Jangoicoaren eta vere Elizain contra materia grabean, eta quebrantacen delaic⁶²³ verce cembait mandamentu⁶²⁴.

G. Cer da soberbia?

E. Apetitu desordenatu bat izatea verce guciac baño⁶²⁵.

G. Cer da avaricia?

E. Da apetitu at desordenatua haciendena⁶²⁶.

G. Cer da lujuria?

E. Da apetitu desordenatu at, araguian deseyu ciquin bat, eta ayetan deleitacea⁶²⁷.

G. Cer da ira?

E. Da apetitu desordenatu bat venganzaña⁶²⁸.

G. Cer da gula?

E. Da apetitu desordenatu bat tsateco eta edateco gañan deseyu andi vat izatea⁶²⁹

G. Cer da imbidia?

E. Sentimentura bat izigarria vere lagunain ondasunes⁶³⁰.

G. Cer da accidia ó pereza⁶³¹?

E. Lazotasun andi bat ongui iteco⁶³².

Vicioben⁶³³ contra vadire zazpi virtute.

• Soberbiain contra Humildadea.
• Abariciain contra Largueza.
• Lujuriain contra Castidadea.
• Yrain contra Paciencia.
• Gulain contra Templanza.
• Ynbidiain contra Caridadea.
• Perezain contra Diligencia.

Arimain esayetaic ceñetaic vear·dugu igasi·in⁶³⁴ dire irur.

• Lemitsicoa da⁶³⁵ Mundua.
• Vigarrena da Demonioa.
• Eta yrugarrena da Araguia.

G. Nor da Mundua?

E. Dire guizon mundanoac gaistoac eta perbersoac.

G. Nor da Demonioa?

E. Da ainguiu bat, ceñetan Jangoicoac criatu zuena Ceruetaco⁶³⁶ eta cergatic errebelatu vaice Magestadearen contra verce⁶³⁷ laun anicequin, vota citue infernuetará veren laun maldadecoequin, cein deicen vaitere⁶³⁸ Demonioac.

G. Nor da⁶³⁹ Araguia?

E. Da gure gorpuza vere pasione eta inclinacio gaistoequi.

G. Nola garaituco zu⁶⁴⁰ Mundua⁶⁴¹?

E. Utcis munduco pompac eta vanidadeac.

G. Nola hias eta garaitu duzu Demonioa⁶⁴²?

E. Oracios eta humildades.

G. Nola ias eta garaicen da Araguia⁶⁴³?

E. Ontas iten da ias eta garaicen da⁶⁴⁴ aspereza, disciplina eta varuequin⁶⁴⁵; au·da etsayic andiena, cengatic⁶⁴⁶ araguia es paizaquegu gaurenganic vota, vaña Mundua eta Demonioa vay.

Virtute teologaleac dire iru.

• Lemitsicoa, Fedea.
• Bigarrena, Esperanza.
• Eta, yrugarrena Caridadea.

G. Eta nola faltatuco es⁶⁴⁷ dugu obligacioec duguneic⁶⁴⁸ iteas virtute evec⁶⁴⁹?

E. Errezacen dugulaic debocioaiqui eta maiz⁶⁵⁰ (justo den vezala in zan eroceien cristioec⁶⁵¹) Credoa, Aita gurea, eta erraten duelaic viocetic acto contriciocoa⁶⁵².

Birtute cardinalac dire laur.

• Lemitsicoa, Prudencia.
• Bigarrena, Justicia.
• Yrugarrena, Fortaleza.
• Laugarrena, Templanza.

Sentido corporalac dire borz⁶⁵³ .

• Lemitsicoa, veguis icustea.
• Bigarrena, vearris aicea⁶⁵⁴.
• Yrugarrena, agos gustacea.
• Laugarrena, sudurres usaicea⁶⁵⁵.
• Eta borzgarrena, escuz⁶⁵⁶ uquicea.

G. Certaco eman cigu Jangoicoac sentido eta verce⁶⁵⁷ miembroac?

E. Gucietas cerbiza guindezan gauza gucietan⁶⁵⁸.

Arimaco⁶⁵⁹ potenciac dire irur⁶⁶⁰.

Memoria⁶⁶¹ entendimentu eta Vorondatea⁶⁶².
G. Certaco eman cigu Jangoicoac Memoria?

E. Artas oroiceco eta aren veneficioes⁶⁶³.

G.⁶⁶⁴ Certaco eman cigu Vorondatea?⁶⁶⁵

E. Gure Jauna ezauceco eta artan pensaceco⁶⁶⁶.

G. Certaco eman cigu Vorondatea?

E. Maitaceco gure Jauna gauza gucien ganetic, eta pensaceco aren baitan⁶⁶⁷.

G. Eta cer gauza da gure arima⁶⁶⁸, ceñec vaitere gure potenciac?⁶⁶⁹

E. Da espiritu bat inmortala criatua aren imaginara eta semejanzara⁶⁷⁰.

Espiritu Sanduaren donac dire zazpi⁶⁷¹.

• Lemitsicoa, don sabiduriacoa⁶⁷².
• Bigarrena, don entendimentucoa.
• Yrugarrena, don consejucoa.
• Laugarrena, don cienciacoa.
• Borzgarrena, don fortalezacoa.
• Seigarrena, don piedadecoa.
• Eta zazpigarrena, dona Jangoicoaren veldurtasunaña.

Espiritu Sanduain frutoac dire amabi.

• Lemitsicoa, Caridadea.
• Vigarrena, Baquea.
• Yrugarrena, Longanimidadea⁶⁷³.
• Laugarrena, Benignidadea.
• Borzgarrena⁶⁷⁴, Fedea.
• Seigarrena, Continencia.
• Zazpigarrena, Gozoa.
• Zorcigarrena, Paciencia.
• Bedracigarrena, Bondadea⁶⁷⁵.
• Amargarrena, Mansedumbrea.
• Amecagarrena, Modestia.
• Eta amabigarrena, Castidadea.

Bienaventuranzac dire zorci.

• 1. Bienaventuratuac espiritu escasecoac, cerendaco⁶⁷⁶ dago⁶⁷⁷ Ceruco Erreiñua.
• 2. Bienabenturatuac⁶⁷⁸ dire mansoac, ceñzuc poseicen dute lurra.
• 3. Bienabenturatuac⁶⁷⁹ dire nigar·iten dutenec, cerengatic hayec izain vaitire consolatuac.
• 4. Bienabenturatuac⁶⁸⁰ direnac justicias deseyu chutsena tuenac, cein ayec izain dire aspertuac.
• 5. Bienabenturatuac misericordiosoac, cerengatic ayec conseguituco⁶⁸¹ baitute misericordia.
• 6. Bienabenturatuac vioces garbi direnac⁶⁸², cerengatic hayec icusico baitute Jangoicoa.
• 7. Bienabenturatuac pacificoac⁶⁸³, cerengatic izain baitire⁶⁸⁴ deituac Jangoicoain humeac.
• 8. Bienabenturatuac direnac perseguituac justicias, ceñendaco dago edo izain da⁶⁸⁵ Ceruco erreinua.

G. Cer erran dugu oray?

E. Zorci Bienabenturanzac.

G. Cer gauza dire⁶⁸⁶ zorci vienaventuranza evec?⁶⁸⁷

E. Obraic obenac virtutenac eta Espiritu Sanduain donac⁶⁸⁸.

G. Nor dire⁶⁸⁹ espiritus pobre direnac?

E. Nay es tutenec (alomenos afectuaiqui⁶⁹⁰) ondasunic, honraic, hizanic ere moderatuac⁶⁹¹.

G. Nor dire mansoac?

E. Yraic es tutenac ez·eta⁶⁹² movimentuic ortaraco.

G. Nola gozatuco dute lurra?

E. Jaunac valin balizaque vezala⁶⁹³.

G. Nor dire nigar ten tuenac⁶⁹⁴?

E. Placerac usten tunec izanic ere moderatuac⁶⁹⁵.

G. Nor dire justicias perseguituac direnac⁶⁹⁶?

E. Ansiaiquin iten dutena⁶⁹⁷ vere inalguciac⁶⁹⁸.

G. Nor dire misericordiosoac?

E. Lasqui urricalcen direnac orañic estrañoequin⁶⁹⁹.

G. Nor dire vioces garbi direnac?

E. Gucis⁷⁰⁰ direnac mortificatuac veren pasionetan⁷⁰¹.

G. Nor dire pacificoac⁷⁰²?

E. Obracen dutenac vaqueaiqui verequin eta vercequi⁷⁰³.

G. Nor dire padecicen dutenac⁷⁰⁴ justiciain persecucioa?⁷⁰⁵

E. Firme daudenac gauza gucietan⁷⁰⁶ izanic perseguituac ere.

G. Certaco deicen dire evec Bienaventuranzac⁷⁰⁷?

E. Cerengatic evetan consesticen baitu munduco vicia eta verce munducoa⁷⁰⁸.

G. Cembat dire Novisimoac?

E. Laur Jauna, tsaquitea⁷⁰⁹: Ilcea, Juicioa, Infernua eta Gloria.

G. Cer da Gloria⁷¹⁰?

E. Da estado at perfectisimoa⁷¹¹, ceñetan aurquicen vaitire gauza on guciac⁷¹², esperimentatu gabe gaiz vat·ere⁷¹³, ála·nola infernuan aurquicen baitere gaiz⁷¹⁴ guciac esperanzaic gabe bacoichic onic.

G. Eta ontas libraceco eta conseguitu ura⁷¹⁵, cer ejecutatu bear·dugu?

E. Guardatu mandamentuac.

G. Eta vada⁷¹⁶ verce cembait medio conducenteric aisago eta seguroago⁷¹⁷ guardaceco evec eta preseveaceco⁷¹⁸ evetan faltaceco?

E. Bay, Jauna.

G. Cein dire?

E. Frecuentacea Sacramentuac⁷¹⁹, eta ofrecitu Jangoicoai obrac goicetan⁷²⁰, meza enzutea⁷²¹ egunero, eta errezatu⁷²² errosarioa Maria·Santisimari, leicio espirituala, meditacioa, concenciain examinacea gau gucies⁷²³ eta⁷²⁴ elegicia confesore bat sabioa, virtuosoa eta prudentea eta sugetacea arengana gauza gucietan.

Ongui erran duzu cengatic elegicea confesore om bat San Francisc⁷²⁵Salec erraten duen⁷²⁶ bezala da advertenciain⁷²⁷ advertencia bat. Yn zazu⁷²⁸ va zuc verce·amberce, au izain duzu ba anguiru at vezala guiatuco zaituena⁷²⁹ proponicen dizulaic evec eta verce medio franco, camina dezazun senda chutsenetic cein vaitire mandamentuac⁷³⁰, eta allega zaisten Jangoicoain icustera vere glorian, cein vaita fina ceren⁷³¹ izan baicara gucioc criatuac. Jangoicoac eman gaizala⁷³² gucioc arará. Ala izan daela.

Acto contricioscoa⁷³³.

Jesucristo nere Jauna, Jangoico eta guizon eguiascoa, nere criadorea⁷³⁴ eta nere redentorea, eta ceren zaren gucis ona, eta ceren maitacen baizaitut gauza guciac vaño gueyago, damu dut⁷³⁵ Jauna vioz⁷³⁶ gucitic zu ofendituas, eta proponicen dut⁷³⁷ firmequi ez seculan·gueyago vecatuic iteco⁷³⁸, confesaceas eta cumpliceas ematen diraten penitencia⁷³⁹, eta apartaceas vecatu iteco ocasio gucietaic:⁷⁴⁰ Ofrecicen dut nere vicia, obrac eta trabajuac nere vecatuco satisfacioetan, eta confiacen dut orren divinain misericordia⁷⁴¹ infinitan eta varcatuco dizquirala orren merito eta odol preciosoaingatic, pasio eta erioceaingatic, eta emain dirala gracia, emendaceco eta perseveraceco orren cervizu sanduan azquen vici eguneraño. Ala izan daela.