---

Dotrinaren testua

Credoa

Jinesten dut Jangoyco Aita guziz droquenean, Ceruaren eta lurraren creazalean eta Jesu·Cristo, bere seme bacar¹, gure Jaunaren baitan², zoin concebitric izan baitzen Espiritu Sanduaren obraz eta graciaz, sortu cen Maria Verginaganic: padecitu zuen Poncio Pilatoren manuaren pean, izan cen crucificatu, il eta ortzi, sauntsi cen ifernuetra³, erresucitatu cen irurgarren egunean ilen artetic; igan cen Ceruetra non baitago eseriric Jangoico⁴ Aita guciz droquen escuyeco aldean, nondic chinen baita vicien eta ilen juzgatzra. Jinesten dut Espiritu Sanduan, Eliza Ama Sandu catolicoa, Sanduen Comunionea, becatuen parcacioa, araguiaren erresurreccioa, vicitze seculacoa. Amen.

Aita gurea

Aita gurea Ceruetan zaudena, santifica bedi zure izena, chin bequigu zure erreynoa, eguin bedi zure vorondatea Ceruan bezala lurrean ere, eman dazaycuzu egun egunorozco oguia, eta parca drazaizcuzu gure zorrac cala nola guc parcatzen baitraztegu guri zor·duyener⁵, eta ez guitzazula eutzi⁶ tentacioan erortzra, baicic libra guitzazu gaiz gucietaric. Amen.

Ave Maria

Jangoicoac salva citzala Maria graciaz betea, Jauna duzu⁷ zurequi, benedicatu zra emazte gucien artean, eta benedicatu duzu⁸ zure sabeleco froitua Jesus. Santa Maria Jangoicoaren Ama zuc otoi·eguizu gu becatariengatic orai eta⁹ gure iltzeraco orduan¹⁰. Amen.

Salvea

Jangoicoac salva citzala Erreguia misericordiaren ama, vicitze dulce eta gure esperanzara¹¹. Jangoicoac salva citzala, zuri deyez gaude Evaren seme desterratuoc, zuregana gueadezu¹² suspiroz, ayeyez eta nearrez valle nearezco¹³ contan. Eya bada Andrea, gure Abogada, itzul zquizu guregana zure begui misencordiazco coyec, eta desterru conez gueroz eracutsi drazaycuzu Jesus, zure sabeleco froitu benedicatua. O clementea! O urricarriosa! O Maria Vergina dulcea!¹⁴ Zuc otoy·eguin zazu guregatic Jangoicoaren Ama Sandua¹⁵, merechi·dezagun Jesu·Cristoren promesen¹⁶ serdiestea. Amen.

Mandamenduac

Jangoicoaren legueco Mandamenduac dira amar: lembicico¹⁷ irurac Jangoicoaren honratzeco eta berze zazpiac projimo·lagunaren provechualaco.

• Lena, Jangoicoa onets¹⁸ dezagula gauza gucien gañetic.
• Bigarrena, aren izen sanduan juramentu banoric ez dezagula¹⁹.
• Yrurgarrena, festen santificatzea.
• Laurgarrena, aita·eta·ama honratzea.
• Borzgarrena, ior ez iltzea.
• Seigarrena, lujuriaco becatuan eror ez guitela.
• Zazpigarrena, ez ebastea.
• Zortzigarrena, falso testimonioric ez goratzea, ezta²⁰ guezurric erratea.
• Bedratzigarrena, projimo·lagunaren emaztea ez·deseatzea.
• Amargarrena, bercen ontarzunic ez·deseatzea.
• Amar mandamentu cúec sartzen dira bidatan: Jangoicoaren cervitza²¹ eta honestean gauza gucien ganetic²² eta projimo·laguna guauren bezala.

Am<e>n.

Articulo fedezcoac²³

Articulo fedezcoac dira amalaur.
Len zazpiac divinidade sanduarenac, eta berce zazpiac Jesu·Cristo gure Jaun, Jangoico eta guizon humanidade sanduarenac.
Divinidade sanduarenac dira cuec:

• Lena, jinestea Jangoico guciz droquenean²⁴.
• Bigarrena, jinestea Aita dela.
• Yrurgarrena, jinestea Semea dela.
• Laurgarrena, jinestea Espiritu Sandua dela.
• Borzgarrena, jinestea Creazale dela.
• Seigarrena, jinestea Salvazale dela.
• Zazpigarrena, jinestea Glorificazale dela.

Humanidade sanduarenac dira²⁵ cuec:

• Lena, jinestea Jesu·Cristo gure Jauna guizon bezala izan cela concebitric Espiritu Sanduaren obraz eta graciaz.
• Bigarrena, jinestea sortu cela Santa Maria Verginaganic guelditzen celaric virgen erdi beiño len, erditzean eta erdiz geroz.
• Irurgarrena, jinestea sufritu zuéla²⁶ eriotze eta pasioa gú becatarien salvatzeagatic.
• Laurgarrena, jinestea sauntsi cela ifernuetra eta elqui cituela can zauden arima justoac zoin baitzauden esperatzen Aren chitea.
• Borzgarrena, jinestea erresucitatu cela irurgarren egunean ilen artetic.
• Seigarrena, jinestea igan cela ceruetra non baitago eseriric Jangoico guciz droquenaren escuyeco aldean.
• Zazpigarrena, jinestea chinen dela ilen eta vicien juzgatzera²⁷, oner emateco gloria ceren beiratu²⁸ baitzituyen aren mandamendu sanduac, eta gachtoer betico penac ceren ez paicituyen²⁹ beiratu.

Cristioen Doctrinaren declaracioa galdeguinez eta errespondatuz

Galdeguíten dizut³⁰. Cristioa zraya³¹?
Errespondatzen dizut. Bai³² Jauna, Jangoicoaren graciaz.
G. Cristio icen cori norenganic zu?

E. Cristo gure Jaunarenganic.

G. Cer nai·du erran Cristio?

E. Cristoren guizona.

G. Cer entendatzen³³ zu Cristoren guizonagatic?

E. Guizon bat zoinec baitu Jesu³⁴ Cristoren fedea, profesatu zuena Bautismoan, eta³⁵ diozu ofrecitric aren cervitzu sanduari.

G. Zoin da Cristioaren señalea?

E. Crutze sandua.

G. Cerengatic?

E. Ceren baita Cristo crucificatuaren figura, zointan erredimitu baiguintzan.

G. Zomat guisaz usatzen du Cristioac señale contaz³⁶?

E. Bidaz.

G. Zoin dira³⁷?

E. Ceñatzea eta Santiguatzea.

G. Cer da ceñatzea³⁸?

E. Escuyeco escuco eri beatzaz irur crutzeren eguitea: lena borondean, vigarrena³⁹ agoan eta irurgarrena bularretan, mintzatzen grelaric Jangoico gure Jaunarequi.

G. Ycus nola?

E. Crutze sanduaren + señaleagatic, gure + etsayetaric libra guitzazu + Jauna⁴⁰, Jangoico gurea.

G. Cetaco cenatzen⁴¹ zra borondean?

E. Jangoicoac libra guitzan pentsamendu gachtoetaric⁴².

G. Cerengatic agoan?

E. Jangoicoac libra guitzan iz gachtoetaric⁴³.

G. Cerengatic bularretan?

E. Jangoicoac libra guitzan obra eta deseyu gachtoetaric.

G. Cer da santiguatzea?

E. Escuyeco escuco vi⁴⁴ eriez Crutze baten eguitea, borondetic bularretra, eta ezquerreco⁴⁵ soñeguitic escuyecoala⁴⁶ invocatzen dugularic Trinitate Sandua.

G. Ycus nola?

E. Aitaren icenean, eta Semearenean eta Espiritu Sanduarenean. Amen.

G. Noiz usatu bear·dugu señale contaz?

E. Obra on zomait asten dugun⁴⁷ gucian, edo icusten grenean zomait necesidade, tentacio edo peligrotan, particularqui ogatzetic chaiquitzean⁴⁸, etseric⁴⁹ elquitzean, Elizan sartzean, chatean eta lo·eguitracoan.

G. Ceren cainberce aldiz?

E. Ceren tembra eta lecu gucietan gure etsayec perseguitzen baiguitzuye⁵⁰.

G. Cer etsay dra cúec?

E. Demonioa, mundua eta araguia.

G. Badua Crutzeac etsay cuen contra virtuteric?

E. Bai jauna.

G. Nondic du Crutzeac virtute cori?

E. Cristoc crutzean etsay cuec bere eriotzarequi⁵¹ garaituaz.

G. Crutzea adoratzen zunean nola erraten zu?

E. Adoratzen citut⁵² Cristo eta benedicatzen zeren⁵³ zure Crutze Sanduarengatic erredimitu baitzinuen mundua.

Cristioen Doctrinaren particioa

Ycusi dugu Cristioa zrela cristioaren icen eta señaleagatic, baya erran daztazu oray, zomat gauza dago obligatric chaquitra eta entendatzra⁵⁴ cristioa arrazbeala eldu denean?⁵⁵
E. Laur gauza.

G. Zoin dra?

E. Chaquitea cer bear·duen⁵⁶ ginetsi, cer edo nola bear·duen escatu, cer edo nola⁵⁷ bear·duen eguin edo obratu eta cer bear·duen errecibitu.

G. Nola chaquinen du cer bear·duen ginetsi?

E. Dazquielaric Credo edo Art<iculo>⁵⁸ fedezcoac.

G. Nola chaquinen du cer edo nola bear·duen oracio eguin edo escatu?⁵⁹

E. Dazquielaric Aita gurea eta Elizaco berce oracioac.

G. Nola chaquinen du cer edo nola bear·duen obratu?

E. Dazquielaric Jangoicoaren legueco mandamenduac⁶⁰, Eliza Ama⁶¹ Sanduarenac eta Obra Misericordiazcoac.

G. Nola chaquinen du cer bear·duen errecibitu?

E. Dazquielaric, Eliza Ama Sanduaren Sacramentuac.

Cristioen Doctrinaren len partea zointan aditzra ematen baitra Credoa eta Art<iculo>⁶² fedezcoac.

Lenetic asiz, erran zazu, Norc erran zuen Credoa?
E. Apostoloec.

G. Certaco?

E. Fede sanduaren eracusteco.

G. Eta zuc certaco erraten zu?

E. Cristioen fedearen confesatzeco.

G. Cer da fedea?

E. Ycusi ez dugunaren ginestea.

G. Ycusi cinuena Jesu⁶³ Cristo sortzen?

E. Ez jauna.

G. Ycusi cinuena iltzen edo ceruetra igaten?

E. Ez jauna.

G. Ginesten zua?

E. Bai, ginesten⁶⁴ zut.

G. Cerengatic ginesten zu?

E. Ceren Jangoico gure Jaunac cala errebelatu baitu eta Eliza Ama Sanduac cala eracusten.

G. Cer gauza ditzu cristio bezala eta ginesten⁶⁵?

E. Erromaco Eliza Ama Sanduac dituenac ginesten⁶⁶.

G. Cer gauza dra zuc eta Erromaco Elizac tzienac eta ginesten?

E. Articulo fedezcoac printzipalqui⁶⁷ Credoan dauden bezala.

G. Cer dra articulo fedezcoac?

E. Fedeco Misterio principalenac.

G. Certaco dra articulo fedezcoac?

E. Jangoico gure Jaunaz eta Jesu·Cristo gure Erredentoreaz berri·emateco.

G. Nor da Jangoico gure Jauna?

E. Erran eta pentsa daiquen gauzaric andi eta admiragarriena: Jaun bat guciz ona, poderosoa, deus·e estaltzen etzayona, justoa, principio eta fin gauza guciena.

G. Trinitate sandua nor da?

E. Da Jangoico bera, Aita eta Semea eta Espiritu Sandua irur persona distintoac eta eguiazqui Jangoico bat.

G. Aita Jangoico dea?

E. Bai Jauna.

G. Semea Jangoico dea?

E. Bai Jauna.

G. Espiritu Sandua Jangoico dea?

E. Bai Jauna.

G. Yrur Jangoico draya?

E. Ez, Jangoico eguiazco bat baicic, nola ez paita⁶⁸ guciz·Poderoso bat⁶⁹, Eterno bat eta Jaun bat baicic⁷⁰.

G. Aita Semea dea?

E. Ez Jauna.

G. Cerengatic?

E. Ceren personac distinto baitra, Jangoico⁷¹ eguiazco bacar·bat delaric.

G. Guisa contan, zomat naturaleza, entendamentu eta vorondate dra Jangoicoaren baitan?

E. Naturaleza bat⁷², entendamentu bat eta vorondate bat·bacarric.

G. Eta zomat Persona?

E. Yrur persona distintoac, baitra Aita, Semea eta Espiritu Sandua.

G. Nola da Jangoicoa guciz podoroso?

E. Bere poderioaz bacarric eguiten baitu nai·duen gucia.

G. Nola da Creazale?

E. Ceren gauza guciac eguin baitzituen ezdeusetaric.

G. Certaco Jangoicoac eguin zuen guizona?

E. Mundu contan⁷³ Jangoico beraren cervitzatzeco, eta guero seculacoz gozatzeco.

G. Nola da Salvazale?

E. Ceren ematen baitu gracia eta becatuac parcatzen.

G. Nola da Glorificazale?

E. Ceren ematen baitu⁷⁴ Gloria aren gracian irauten duenari.

G. Badua Jangoicoac guc bezala corputzaren figuraric?

E. Jangoico vezala ez ceren baita Espiritu puroa, baya bay guizon bezala.

G. Yrur personetaric zoin eguin zen guizon?

E. Bigarrena baita Semea.

G. Aita eguin zena guizon?

E. Ez Jauna.

G. Espiritu Sandua eguin zena⁷⁵ guizon?

E. Ez Jauna.

G. Bada nor?

E. Semea bacarric zoin guizon eguin eta⁷⁶ deitzen baita Jesu·Cristo.

G. Bada segun cori, nor da Jesu·Cristo?

E. Jangoicoaren Semea zoin guizon eguin baitzen gure erredimitzeagatic eta vicitzeco ongui ejemplu emateagatic.

G. Eta zomat naturaleza, vorondate eta entendamentu ditu Jesu·Cristoc?

E. Bi naturaleza, bata Jangoico bezala⁷⁷ divinoa, bercea guizon bezala⁷⁸ hum<anoa>, bi vorondate bata Jangoico bezala eta bercea guizon bezala, bi entendamentu bata Jangoico bezala eta bercea guizon bezala.

G. Eta zomat persona eta memoria?

E. Persona divino bat, baita Trinitate Sanduco bigarrena, eta memoria⁷⁹ humano bat Ceren Jangoico bezala ez paitu memoriaric.

G. Cer nai·du erran Jesus icen conec?

E. Salvazalea.

. G. Certaric salvatu guinzan?

E. Gure becatutic eta demonioaren zervitzu gogorretic.

G. Cer nai·du erran Cristo icen conec?

E. Ungitua.

G. Certaz ungitric izan cen?

E. Espiritu·sanduaren⁸⁰ gracia eta donez.

G. Cristo gure Jauna nola izan cen concebitric eta sortu cen Ama Verginaganic?

E. Obratuz Jangoicoac milagrosoqui.

G. Cerengatic erraten zu Jesu·Cristo⁸¹ concebitric izan cela eta sortu cela milagrosoqui?

E. Ceren Jesu·Cristo ez paitzen concebitric izan eta ez sortu berce guizonac beza<l>a.

G. Nola guertatu cen Concepcioco Misterioa?

E. Espiritu Sanduac Maria Verginan sabelean vere odol arras garbitic formatu zuen corputz guciz perfecto bat; ezdeusetaric creatu cizun arima bat eta chuntatu cizun⁸² corpuzari eta ichtante berean corpuz eta arima cuer chuntatu cinuen⁸³ Jangoicoaren Semea, eta guisa contan ordu artio bacarric Jangoico cena, guelditu cen Jangoico eta guizon eguinic.

G. Nola sortu cen milagrosoqui?

E. Elquitzen celaric Maria·Santisimaren sabeletic, virginidadea galdu gabe, cala nola iguzquia igaretzen baita cristaletic autsi eta manchatu gabe⁸⁴.

G. Bere ama vici·izan cena beti Virgen?

E. Bai jauna, beti.

G. Cerengatic nai·izan zuen il crutzean?

E. Gu becatutic eta seculaco eriotzetic libratzeagatic.

G. Nola erori guinzan seculaco eriotzean?

E. Gure len Aita Adanec becatu eguinez, zointan guciec becatu eguin baiguinuen.

G. Cer aditzen zu ifernu cartaz zointra Cristo chauntsi baitzen il ondoan?

E. Ez condenatuen lecua, baicic limboa non erdeten baitzren justoac.

G. Badea ifernu bat beño yago?

E. Bai jauna badra laur eta deitzen dra: condenatuen ifernua, purgatorioa, aurren limboa, eta justoen limboa edo Abrahanen senoa.

G. Eta cer dra ifernu cuec?

E. Condenatuen ifernua zu lecu cura zointra faten baitra becatu mortalean iltzen drenac, non beti pena izigarrietan egonen baitra. Purgatorioa zu lecu cura zointra faten baitra gracian iltzen drenen arimac satisfaccio oso bat eman gabe, can purificatric izateco tormentu icaragarriequi. Aurren limboa zu lecu cura zointra faten baitra arrazbea beño len iltzen drenen arimac Bautismoric gabe. Eta Justoena edo Abrahanen senoa zu lecu cura zointra gure erredencioa guertatu beño len ongui purgatric faten baizren Jangoicoaren gracian iltzen zrenen arimac, eta cau zu zointra Jesu·Cristo chauntsi baitzen erreal eta eguiazqui.

G. Nola chauntsi⁸⁵ cen?

E. Arima divinidadearequi unitric.

G. Eta bere corputza nola guelditu cen?

E. Divinidade berarequi unitric.

G. Nola erresucitatu cen irurgarren egunean?

E. Berritan chuntatuz bere corpuz eta arima gloriosoac ez yagoric iltzeco.

G. Nola igan cen ceruetra?

E. Bere virtutez.

G. Cer da Jangoico Aitaren escuyeco aldean eseriric egotea?

E. Jangoico bezala izatea cainbat gloria nola Aitac, eta guizon bezala iorc beno yago.

G. Noiz chinen da ilen eta vicien juzgatzra?

E. Munduan azquenean.

G. Eta orduan erresucitatu bear·dia il guciec?

E. Bai jauna, izan citien corputz eta arima berequi.

G. Eta munduan azquena baño len izanen draya guizonac juzgatric?

E. Bai jauna, gucioc viciaren azquenean juzgatren eta sentenciatren guitzu Jaunac, onac beticoz goza zayen Jangoicoa glorian eta gachtoec padici zquien seculaco penac ifernuan.

G. Cer ginesten zu erraten zularic Sanduen comunionea?