GOIBURUA





ORONTZEKO DOTRINA-1

P. Christioa1 arraciotra2 sinez3 gueroz4 zomat5 gauza dago obligatric saquitra?

R. Laur, SS6.

P. Zoin dra?

R. Lena, saquitia7 cer bear·dugun sinesi. Bigarna, saquitia cer bear·dugun horacio8 eguin. <Yr>urgarna, saquitia cer bear·dugun <obra>tu. Laurgarna, saquitia <cer bear>dugun recivitu.

P. No<la s> aquinen dugu cer bear·dugun sinesi?

R. Daquizquigularit9 Credoa edo Articulo fedezcoac.

P. Nola saquinen dugu cer ver dugun oracio heguin?

R. Daquizquigularit Aita10 gure<a eta> berce Elizaco ho<racioac>.

P. Nola saquinen dugu cer bear·dugun obratu?

R. Daquizquigularit Jangoicoaren Legue Sanduco Mandamentuac, Elizaco borzac11 eta Obra misericordiazcoac.

P. Nola saquinen dugu cer bear·dugun recivitu?

R. Daquizquigularit Eli<zaco zaz>pi sacramentuac12.

Salva.

Amen Jesus.13

Primera parte.

P. Norc herran zuen Credoa?

R. Amaby apostoluequec14, SS.

P. Certaco?

R. Gure fede sanduaren15 heracusteco.

P. Eta guc certaco herraten dugu?

R. Christiuec fede dugunaren16 confesaceco.

P. Cer da fedea?

R. Hicusi ez tugunaren ginestia.

P. Hicusi guinuena17 Christo sorcen?

R. Ez, SS.

P. Hicusi guinuena ilcen edo Ceruetra higaten?

R. Ez, SS.

P. Sinestena?

R. Bai, SS.

P. Cerengatic sinesten dun18?

R. Ceren19 Jangoicoac cala20 revelatu baizaicon21 Eliza Ama Sandari eta Eliza Ama Sandac guri cala heracusten22.

P. Cer gauza dra Christio vezala dauzcanac eta ginesten tuenac?23

R. Eliza Ama Sandu Erromacuac24 dituenac eta ginesten dituenac.

P. Cer gauza dra gure Eliza Ama Sandu Erromacuac dituenac25 eta ginestacen dituenac?

R. Articulo fedezcoac principalqui Credoan26 daudena27 bezala.

P. Cer28 gauza dra Articulo fedezcoac?

R. Dizu29 fedearen misterio principalena.

P. Certaco dra Articulo fedezcoac?

R. Guri ayetas hemateco noticia claroa Jangoico gure Jaunaz eta Christo gure redemptoriaz.

P. Nor da Jangoicoa?

R. Duzu30 gauza vat31 erran eta pensa daiquena beño excelente eta admirabliago, Jaun bat guciz ona, poderoso, savio, justo, principo eta fin gauza guciena.

P. Vadua Jangoicoac corpucic?

R. Ez, SS.

P. Vadua32 beguiric?33

R. Ez, SS.

P. Certaz hicusten tu34 gauzac35?

R. Vere entendamentuaz, SS.

P. Vadua escuric?

R. Es, SS.

P. Certaz criatu zuen mundua?

R. Vere omnipotenciaz, SS.

P. Vadua Jangoicoac arimaric?

R. Ez, SS.

P. Cerengatic?

R. Ceren arimara36 baita criatua eta Jangoicoa Criazalia.

P. Ez palmada37 corpuz eta arima, cer gauza dra38 Jangoicoa?

R. Espiritu purisimo bat infinitoqui savio, poderoso, principio eta fin gauza guciena39, honen40 premiazalia eta gastuen castigazalia.

P. Jangoicoac zomat naturaleza tu?

R. Bat, SS. Divino, SS.

P. Zomat entendamentu?

R. Bat, SS.

P. Zomat vorondate?

R. Bat, SS.

P. Zomat memoria?

R. Bat ere, SS.

P. Cerengatic?

R. Ceren memoriara baita horiceco gauza higariez, eta Jangoicoarendaco ez paita gauza higareric41 cerengatic baitauca42 gauza guciac presente43.

P. Zomat persona44 dra Jangoicoaren baytan?

R. Hirur SS., eta lo mismo Trintate Sanduan.

P. Zoi dra?

R. Aita, Semea eta Esp<iritu> S<andua>, Jauna.

P. Aita Jangoico dea?

R. Bay, SS.

P. Semea rea45?

R. Bay, SS.

P. Espiritu S<andua>?

R. Bay, SS.

P. Hirurac46 Jangoico?

R. Bay, SS.

P. Baya hirur Jangoico drea47?

R. Ez SS., irur persona distintoric48 eta Jangoico bat·bera berdaderoric 49

P. Aita, Semea dea?

R. Ez, SS.

P. Espiritu Sandu Jauna50 dea Aita edo Semea?

R. Ez, SS.

P. Cerengatic?

R. Cerengatic baytra hirur persona distintoric eta Jangoico bat verdaderoric51.

P. Exemplo batez52 eman daztazu aizra.

R. Cala nola gure arimac baytu hirur potencia, memoria, entendamentua eta vorondatia, eta ez paita arima bat ecic, SS.

P. Nola da Jangoicoa guciz53 poderoso?

R. Cerengatic bere poder andi cartaz heguiten baytu nai·duen gucia.

P. Nola da Criazale?

R. Cerengatic heguin bayzun54 gauza guciac ez·destarit55.

P. Nola da Salvazale?

R. Parcacen zuela56 becatuac eta ematen graciara.

P. Nola da glorificazale?

R. Aren gracia sanduan perseveracen duenari emanen duela57 Ceruco gloriara.

P. Jangoicoac badua figura corporalic gu58 bezala?

R. Ez SS, cerengatic bayta espiritu puro bat, baya bay guizon bezala.

P. Hirur personetaric zoy eguin cen guizon?

R. Semea, SS.

P. Aita eguin cena guizon?

R. Ez, SS.

P. Espiritu Sandu Jauna eguin cena guizon?

R. Ez, SS.

P. Zoin bada?

R. Semea SS., zoin eguinic59 guizon deguiten60 bayta Jesu·Christo.

P. Nor da Jesu·Christo?

R. Jangoico viciaren Semea, zoin eguin baicen guizon gure redimiciagatic eta gure vician exemplo ematiagatic.

P. Christoc zomat naturaleza tu?

R. Vida, SS.

P. Zon dra?

R. Divinua eta humanua. Divinua Jangoico bezala eta humanua guizon bezala.

P. Zomat entendamentu61?

R. Vida, SS. Divinoa eta humanua. Divinoa Jangoico bezala eta humanua guizon bezala62.

P. Zomat vorondate?

R. Bira63SS., divinua eta humanua. Divinua Jangoico vezala eta humanoa guizon bezala.

P. Zomat memoria?

R. Bat SS., humanua guizon bezala.

P. Jangoico bezala badua memoriarit64?

R. Ez SS., ceren baitauqui65 gauza guciac presente.

P. Christoren baitan66 zomat persona dra?

R. Bat, SS.

P. Divinu67 o humanua?

R. Divinua, SS.

P. Christoc badua corpucic?

R. Bay, SS.

P. Beguiric?

R. Bay, SS.

P. Escuric?

R. Bay, SS.

P. Cerengatic?

R. Cerengatic bayta guizon verdaderoa.

P. Jesu·Christoren humanidadia dago lecu gucietan68?

R. Ez SS., etc.

P. Non dago, bada, Jesu·Christo?69

R. Ceruan eta aldareco Sacramentu Sanduan70.

P. Jesu·Christo encarnatu cenian non zagon?71

P. Cer herranai·du Jesus?

R. Salvazalia, SS.

P. Certaric hizan guizan salvatric?

R. Gure becatuetaric eta demonioaren cautiberiotic.

P. Cer herranai·du Christo?

R. Ungitua, SS.

P. Certaric hizan guizan ungitric?

R. Espiritu Sanduaren graciaz eta donez.

P. Christo gure Redentoria nola hizan cen concebitric eta sortric Virgina·Mariarenganic?

R. Jangoicoac hobracen zuelaric milagrosoqui.

P. Eta Christoren Ama herdiz·gueroz beti hizan cena virgen?

R. Bay, SS.

P. Cerengatic nay·hizan zuen Christoc crucean hil?

R. Gure eta mundu guciaren salvaciagatic, SS.72

P. Cer aicen dun Christo sausi cela infernuetra hilez·gueroz?

R. Ez condenatuen lecuala73, baya bay limbuala, non baizauden arima justoac74.

P. Nola sauci cen75?

R. Unitric divinidadearequin.

P. Eta corpuza nola gelditu cen76?

R. Crucian unitric divinidade verarequin.

P. Cer da hilcea?

R. Arimaren corpucetic separacia.

P. Cer da resucitacia?

R. Arimaren corpuciala hisulcia77.

P. Zomatgarnian resucitatu cen?

R. Hirurgarren hegunian, SS.

P. Nola resucitatu cen hirurgarren78 egunean79?

R. Juntacen zuelaric haren corpuz eta arima glorioso cura, ez berriz ilceco80SS.

P. Zomatgarnean higan cen81 Ceruetra?

R. Berrogeigarnian, SS.

P. Nola higan cen Ceruetra?

R. Vere propio virtutez.

P. Cer nai·du herran dagola eseriric Aita ternuaren82 escuico aldean?

R. Jesu·Christoc Jangoico83 vezala duela higual gloria Aita Ternuarequin eta Espiritu Sandu Jaunarequin, guizon bezala ez cayberze84, baya bay Ceruco sandu eta sanda guciec beño diago85.

P. Nor hian cen Ceruetra?

R. Christo, SS.

P. Jangoico bezala o guizon bezala?

R. Guizon bezala, SS.

P. Cerengatic hecen higan Jangoico bezala?

R. Ceren Jangoico bezala can bayzagon, SS.

P. Noiz ssinen da hillen eta vicien86 juzgazra?

R. Azquen juicioco hegunean.

P. Eseriric edo chutiric dago?

R. Plazer duena bezala, SS.

P. Eta horduan guciec hizan bihar·dua87 juzgatric?

R. Bay SS., horai ditugun corpuz eta arima verequin.

P. Cer nay·du herran sanduenean comunian88?

R. Christio fiel guciec dugula parte bata·vercearen89 hobra honetan, cala nola corpuz baten miembroan, zoin bayta Eliza.

P. Cer da Eliza?

R. Christio fiel gucien sunta eta congregacio, zoinen bura90 bayta Aita Sandu Romacua.

P. Nor da Aita Sandu Romacua?

R. Christoren Vicario lurrean, zoyni gucioc baygaude hobligatric hovedicizra.

P. Credoaz eta Articuluez landa, sinestena berce gauzaric?

R. Bay SS., Escritura Sagratuan dauden guciac eta Jangoicoac Eliza Ama Sanduari rebelatu zazconac.

P. Cer gauza dra coiec?

R. Niri hez taztazula coyec galdeguin, zeren bainiz91 hignorante vat; Eliza Ama Sanduac bayzu92 doctoac saquinen baytie93 respondacen.

P. Cer nay·du herran Credoan Amen?

R. Cala dela, SS94.

P. Zomat tra95 Arimaren doteac?

R. Hirur SS96: Vision, Comprehension eta Fruicion.

P. Cer nay·du herran Vision?

R. Jangoicoaren hicustea cara cara, SS.

P. Comprensioa?

R. Jangoicoarequin gozacen97 egotea.

P. Fruicion?

R. Arimac complacer arcea Jangoicoaren98 compaña.

P. Zomat tra corpuz gloriosoaren doteac?

R. Laur, SS.

P. Zoy dra?99

R. Claridadia, Agilidadia, Sutileza eta Ympasibilidadia.

P. Cer da Claridadia?

R. Arguiten100 duela higuzquiac beño diago.

P. Cer da Aguilidadia?

R. Volaten dela pensamendua beño diago.

P. Cer da Sutilezara?

R. Higarien dela zoinai·den peñetaric101.

P. Ynpasibilidadia?

R. Higaren dela zoinai·den suetaric batere herre bague... edo ez toq<uel>a102 padeci.

Doctrinaren vigarren partia.

P. Norc herran zuen103 Aitagurea?

R. Jesu·Christoc, SS.

P. Certaco?

R. Guri horacio heguiten heracusteco, SS.

P. Cer da horacio heguitea?

R. Jangoicoari biozaren goiticea messede eta favore hescaceco, humildade104 confianza handi batequin.

P. Zomat guisata dra105 horacio?

R. Vidatra, SS.

P. Zoin dra?

R. Mentala eta vocala.

P. Cer da mentala?

R. Pensamenduz herratia, SS.

P. Cer da vocala?

R. Agoz herratia, SS.

P. Aitagurea herraten dugunean, norequin minzacen gra?

R. Jangoico guere Jaunarequin, SS.

P. Non?106

R. Lecu gucietan, baia particularqui Ceruan eta Aldareco Sacramentu Sanduan.

P. Zoi da horaciotan den handiena?

R. Aitagurea, SS.

P. Cerengatic?

R. Ceren Jesu·Christoc herran baizuen107 vere hago sanduaz.

P. Cerengatic diago?

R. Cerengatic baitu zazpi peticio caritatian fundatric.

P. Zoi da lena?

R. Santifica vedi zure icena.

P. Cer escacen dugu peticio contan?

R. Jangoicoaren nombre sandua hizan daila108 honrratric eta halabatric109.

P. Zoi da bigarna?

R. Sim beri110 zure Reynoa.

P. Cer escacen dugu peticio contan?

R. Jangoicoac reina deçan111 mundu contan112, gure arimetan gracia eta vercian gloria.

P. Zoi da hirurgarna?

R. Heguin bedi zure borondatia ceruan bezala lurrean here.

P. Cer escacen dugu peticio contan?

R. Queben lurrian gaudenec heguin zagula Jangoicoaren vorondate sandua, cala nola heguiten baitie ceruan Anguiru bienaventuratuec.

P. Zoi da laugarna?

R. Zuc uiuzu113hegurerezco hoguia egun114 eta veti.

P. Cer escacen dugu peticio contan?

R. Jangoicoac heman dazaicula115 hegurozco corpuceco sustentu comen·dena, arimaco gracia eta Sacramentuac.

P. Zoi da bosgar<n>a?

R. Parca dazaicula gure zorrac guc nola116 parcacen baitreztegu117 gu zor·guitiener118.

P. Cer hescacen dugu peticio contan?

R. Jangoicoac parca dazaicula guri becatuac, cala nola guc parcacen baytrestegu gu agraviatu eta gaizqui heguin dauguiener.

P. Zoi da seigarna?

R. Ez guisazula119 heuci tentacion herortra120.

P. Cer escacen dugu peticio contan?

R. Jangoicoac hez guizala heuci herorzra ez consentrizra pensamendu eta tentacio gastuetan, zointan demonioac procuracen baytu gu becatuan heroraracizra121.

P. Zoi da zaspigarna?

R. Baicic libra guizazu gaiz gucietaric.

P. Cer escacen dugu peticio contan?

R. Jangoicoac libra guizan gaiz espiritualetaric eta corporaletaric.

P. Cerengatic herraten dugu lena Aita gurea Ceruetan zaudena?

R. Jangoicoari biozaren122 goiticeco eta escaceco mesede humildade123 andi batequin, confianza.

P. Cer nai·du herran azquen hiz carc Amen?

R. Cala hizan daila, SS.

P. Cerengatic herraten dugu Aita gurea eta ez hene Aita?

R. Cerengatic bayta gucien Aita.

P. Berce guisatra?

R. Cerengatic guciequen124 nombrian horacio heguiten baitugu, guciendaco125.

P. Jangoicoa dagua lecu gucietan?

R. Bay, SS.

P. Cerengatic herraten dugu, bada, Ceruetan zaudena?

R. Ceren can baytu bere tronua eta euzten baitu hicustra cara cara.

P. Cer oracio heguinten dacogu Ama Verginari126?

R. Avemaria eta Salvia.

P. Nor127 herran zuen Avemaria?

R. Aingiru128 S<a>n Gabrielec sin ceñan129 Amaverginaren bisitazra.

P. Noc herran zuen130 Salvea?

R. Eliza Ama Sanduac diaucazu131 bertaco recibitric.

P. Certaco?

R. Amavirginari favore escaceco.

P. Avemaria eta Salvea herraten dugunian132 minzacen gra?

R. Maria·Santisimarequin, SS.

P. Non dago133 Maria·Santisima?

R. Ceruan, SS.

P. Nor da Maria·Santisima?

R. Duzu andre vat gracias eta virtutez veteric, eta diozu134Cerun Jangoicoaren gozacen.

P. Aldarian dagona nor da?

R. Aren hiduri edo semejanza bat, Cerucuaz135 horitric heguin dazogun reverencia.

P. Zomat136 Amavergina dra?

R. Bat, SS.

P. Eta verce gañaraco mundu contan daudenac cer dra?

R. Aren himagenac, SS.

P. Eta gucier bear·dea137 heguin reverencia?

R. Bay SS., gure medianueherer vezala.

P. Cer dra Angiruac?

R. Dizu espiritu bienabenturatu bazuc, baytaude ceruan Jangoicoaren goracen.

P. Certaco Jangoicoac criatu zun138 Angiruac?

R. Aren eternoqui alavaceco eta benedicaceco.

P. Certaco diago?

R. Aren ministro vezala Elizaren governaceco eta guizonen guardaceco.

P. Badugua139 bacochac bere anguiru guardazcoa?

R. Bay, SS.

P. Cer nay·du erran Amen?

R. Cala eguin daila, escacen tan guisa.

Yrurgarren partia.

P. Zoin da Jangoicoaren Legue Sanduco lemicico mandamentua?

R. Jangoicoa adora eta hones saula gauza guciac beño diago.

P. Norc Jangoicoa honesten du140?

R. Aren mandamento141 sanduac guardacen tuenac eta ez batere austen.

P. Cer da honestia gauza guciac beño diago?

R. Len142 bear·tugula mundu contaco gauza guciac galdu ezic143 Jangoicoa ofenditu.

P. Cer144 diago obligacen guitu mandamentu conec145?

R. Adora zagula Jangoicoa vera corpuceco eta arimaco reverencia andi vatequin, sinesten eta esperacen dugularic haren baitan fede vici batequin.

P. Norc diago heguiten du becatu mandamentu conen contra?

R. Sinestacen eta adoracen tuenac idoluac edo dela aniz146 Jangoico.

P. Eta norc147 diago?

R. Husacen duenac sorginquerietan edo superticiosco gaucetan.

P. Zoi da bigarna?

R. Juramentu falsuric heguin hezagula.

P. Norc heguiten tu148 juramentu falsu?

R. Heguiten duenac juramentu hegiaric, justiciaric edo necesidaderic bague, SS.

P. Becatu dea juramentu heguitea criaturen gañan?

R. Bay SS., ceren heguiten baita Criazaliaren contra.

P. Cer remedio da juramentu falsuric ez heguitea149?

R. Acostumbracia herza150 ez edo bay Christoc heracusten daucula bezala151.

P. Zoi da hirurgarna?

R. Sei eta higandeac152 guarda zquig<ul>a.

P. Norc guardacen tu sei eta higandeac?

R. Norquere meza hosoric enzuten baitu153 eta ez trabajacen necesidaderic bague.

P. Zoi da laurgarna?

R. Aita eta amac honrra zquigula.

P. Norc honrrazen tu aita·eta·amac?

R. Norquere hobedicen, socorracen eta reberenciaten baititu.

P. Nor diago aitec eta amec landa?

R. Drenac diago hadinian, dignidadian eta governuan.

P. Zoin da bosgarna?

R. Hior154 hil hezagula.

P. Zer manacen guitu mandamentu conec?

R. Hiori hez tazogula gaizquiric heguin, hez herran eta hez·desea.

P. Zoin da seigarna?

R. Lujuriazco pecatutic apartatric hizan guitela.

P. Cer escacen du mandamentu conec?

R. Hizan guitela san<t>u eta garvi, pensamenduz155, hicez eta hobraz.

P. Zoin da sazpigarna?

R. Hebasi hezagula.

P. Cer manacen guitu mandamentu co<ne>c?

R. Hiori hez tazogula hidequi, ez hedoqui, ez nai·hizan bercen gauzara bere sabiaren vorondatiaren contra.

P. Zoin da zorcigarna?

R. Hiori falsu testimonioric heraquichi hezagula.

P. Cer escacen du mandamentu conec?

R. Hezagula gauren progimo156 laguna juzga ligeroqui, ez herran eta hadi haren falta eta defectuac.

P. Norc diago Austen du mandamentu conen contra?157

R. Arracioaren contra juzgacen duenac, infamacen, descubricen secretuac edo guezur herraten158.

P. Cer prohivicen guitu159 bedraci eta amargarren mandamentuan?

R. Araguiaren eta haciendaren deseyu desordenatuac.

Elizaco Mandamentuac dirade bors, etc.

P. Certaco dra mandamentu cuec160?

R. J<angoicoaren> L<egue> S<anduco> M<andamentuac> obequi guardatceco.

P. Erranquin161 obra misericordiazcoac, etc.

P. Cerengatic dehitcen dra obra162 misericordiazcoac?

R. Cerengatic163 ez paitra justiciazcoac.

P. Noiz164 izanen dra justiciazcoac?

R. Hizaten drenian guizon sabiuen juicioan necesidade gravean.

Elizaco sacramentuac dirare zazpi.

P. Lena, Bautismo, etc.

P. Cer gauza dra sacramentuac?

R. Dizu señale claro bazuc165 Jesu·Christoc hordenatric, guri haietaz hemateco gracia eta virtuteac.

P. Cer da graciara?

R. Duzu arimaren vici·hizate divino bat, zoynen medioz heguiten bayta guizona Jangoicoaren Seme adoptivo166 eta Ceruco heredero167.

P. Norc hegui zuen168 sacramentuac?

R. Jesu·Christoc, SS.

P. Certaco?

R. Guri comunicaceco graciara eta becatun169 parcaceco.

P. Zomat guisata170 dra sacramentuac171?

R. Bidatra, SS.

P. Zoin dra?

R. Sacramentu vicienac eta hilenac.

P. Zomatra sacramentu hilenac?

R. Vida, SS.

P. Zoin dra?

R. Sacramentu Bautismocua eta Sacramentu Penitenciazcoa.

P. Cerengatic dehicen dra ilenac?

R. 172

P. Zomatra sacramentu vicienac173?

R. Bors174, SS.

P. Zoin dra?

R. Confirmaciozcoa, Comecadru175, Holiadru, Orden sacerdotala eta Matrimonia, SS.

P. Cerengatic dehicen dra vicienac?

R. 176

P. Cer virtute hematen tu177 sacramentuec graciarequin batian?

R. Principalqui hirur virtute theologalac.

P. Zoin dra?

R. Fedea, Esperanza eta Caritatia.

P. Cer da Fedea?

R. Hicusi hez tugun gauzaren ginestia.

P. Cer da Esperanzara?

R. Esperacea Ceruco gloria Jangoicoaren graciaz eta gauren hobra honen medioz.

P. Cer da Caritatia?

R. Jangoicoaren maitacia gauza guciac beño diago eta gauren progimo·laguna gauren buroc bezala. Portacen grelaric gu haiequin cala nola guc nai·guinuquela bezala hurac porta liten178 gurequin.

P. Certaco hizan cen instituhitric sacramentu Bautismocua?

R. Becacu originalaren179 eta berce becaturic balmada bateacen den caren baytan parcaceco, SS.

P. Cer da becatu originala?180

R. Duzu becatua zoinequin gucioc sortu baiguinzan181, heredatric gure lemicico aita Adan eta ama Evarenganic.

P. Certaco da Sacramentu Confirmaciozcoa?

R. Confirmaceco eta fortaleciceco Bautismo Sanduan recibitu guinuen182 fedean.

P. Certaco da Sacramentu Penitenciascoa?

R. Bateatuz183 gueroz heguin tugun becatuen parcaceco.

P. Cer becatu dra coiec?

R. Mortalac eta benialiac184.

P. Cer da becatu mortala?

R. Duzu185 pensacea, deseacea, herratia edo heguitea zomait gauza Jangoicoaren leguearen contra materia gravia186.

P. Cerengatic dehicen da mortala?

R. Ceren hilcen187 baitu heguiten duen188 arimara.

P. Zomat gauzaz parcacen da becatu mortala?

R. Bidaz, SS.

P. Zoin dra?

R. Confesio verdadero vaten189 medioz190 eta contricioaren medioz.

P. Eta noiz recivicen dugu sacramentu Penitenciazcoa?

R. Hongui confesacen grenian, SS.

P. Cer parte ditu Sacramentu Penitenciazcoac becatu mortalaren parcaceco?

R. Yrur, SS.

P. Zoin dra?

R. Contricio biozcescoa, confesio hagozcoa eta obra satisfaciozcoa.

P. Daia191 necesario bat becatuan herorita beriala confesacia?

R. Hon zunuque baia hezu192 necesario.

P. Cer heguin biar·du, bada?

R. Arcia dolore verdadero bat193 bere becatuez propositorequin hemendaceco eta confesaceco, SS.

P. Cer da becatu beniala?

R. Becatu mortalaren disposicioa.

P. Verce guisa?

R. Duzu pensacia, deseacea, herratia edo eguitea zomait gauza Jangoicoaren legearen contra materia levea194.

P. Cerengatic dehicen da benialia?

R. Ceren guizona facilqui herorcen baita becatuan eta facilqui parcacen.

P. Zomat guisaz parcacen zaico?

R. Bedraciz, SS.

P. Zoin dra?

R. Lena, meza henzutiagatic.
Bigarna195, comecaciagatic.
Yrurgarna, Ni vecatariaren herratia<gatic>196.
Laurgarna, Obispuaren benedicioa<gatic>.
Bosgarna197, hur benedicatuarengatic.
Sisgarna, hogui benedicatuarengatic.
Zazpigarna, Aitaguriarengatic.
Zorcigarna, pedricu198 sanduaren henzutiagatic199.
Bedracigarna, bularrean golpe hemateagatic, gure Jaunaren ofendituaz.

P. Certaco da200 Sacramentu Comecadrazcoa?

R. Errecivicen dugularic dignoqui hizaten zu arima caren alimentu espirituala eta aumentacen graciara, zoy baita arimaren bicia.

P. Comecacen grenian, nor recivicen dugu?

R. Jesu·Christoren corpuz santissimua cain realqui eta verdaderoqui baitago ceruan eta Aldareco Sacramentu Sanduan.

P. Cer da Aldareco201 Sacramentu Sandua?

R. Ostia consagratua, SS.

P. Certaco da Sacramentu Oleadrocoa?

R. Yrur gauzataco, SS.

P. Zoin dria?

R. Lena, becatuac ariman hezten tuen mancha eta reliquia gucien sauceco.
Bigarna, arimari heman zan202 hindar eta balore Demonioaren tentacio gucien garaiceco.
Yrurgarna, corpuzari eman zan hosasuna conveni·balmada.

P. Certaco da Sacramentu Ordenezcoa?

R. Consagraceco eta hordenaceco Elizaco Ministruac, zoy baitra sacerdotiac, diaconac eta subdiaconac.

P. Certaco da Sacramentu Matrimoniozcoa?

R. Casaceco, eta casatuz gracia hemateco alcarren artian bici·hizan ten hongui, eta haurric hizaten balmadia hazquien203 Cerualaco.

Becatu capitalac dirade zazpi.

P. Cerengatic dehicen dra becatu capitalac, zoin comunqui dehicen baitra mortalac?

R. Cerengatic baitra berce bicio gucien herroac, SS; baia haniz205 haldiz hez tizu206 mortalac, baiciquere benialac207.

P. 208 Zomat gauza biar209 dra210 confesion211 baten heguiteco?

R. Vors, SS.

P. Zoin dra?

R. Lena, becatuen ongui pensacea212.
Bigarna, dolorea.
Yrurgarna, propositua.
Laurgarna, becatu gucien confesacia.
Bosgarna, Aita confesoriac hematen daucun penitenciaren cumplicia.

P. Cer da concenciaren examinacia?

R. Becatu gucien pensacia Aita confesoriari herrateco.

P. Cer tempretaric213 gueroz heguin biar·dugu examena?

R. Azquen confesio hongui heguin guinuen gueroztic.

P. Nondic bear·dugu concenciara examinatu?

R. Jangoicoaren Legue Sanduco mandamentueteric214, Elizaco borcetaric eta obra misericordiazquetaric215, estado eta obligaciotaric, SS.

P. Cer tembra bear·dugu concenciaren examinaceco?

R. Ezu tembra sseñalaturic, SS.

P. Norc bear·du tembra diago?

R. Confesacen denac algar216, hermaten duenac haniz217 tratu genero eta memoria gaistua218 duenac, SS.

P. Cer remedio da hongui eta aisa confesacia?

R. Naro confesacia SS., eta gaoro219 concenciaren repasacea220, SS.

P. Nola vear·dugu concenciara examinatu?

R. Juaten grelaric mandamentuz mandamentuz, contuac elquiz, non hebili gren, cer heguin dugun, cer ssan eta hedan dugun.

P. Cer da Dolorea?

R. Arcea pena edo sentimentu andi bat Jangoicoaren ofendituaz.

P. Zomat maneraz da Dolorea?

R. Vidaz, SS.

P. Zoin dra?

R. Contricioa eta Atricioa.

P. Cer da Contricioa?

R. Arcea pena edo sentimentu andi bat Jangoicoaren ofendituaz, cerengatic baita cain hona, SS.

P. Cer da Atricio?

R. Arcea pesare sobrenatural bat Jang<oycoaren>221 ofendituaz, ceren nore222 becatuac drela223 medioz, hedequi<e>n baitada224 Cerua eta hemanen Yfernua.

P. Dolore bi cuetaric zoin da hobenena?

R. Contricioa, SS.

P. Cerengatic?

R. Ceren Contricioa berac parcacen baitu becatuac, cerengatic sorcen baita amorio purotic.

P. Atricioc berac parcacen tua becatuac?

R. Ez, SS, ceren sorcen baita beldurretic, baya bay confesioarequin batian, SS.

P. Cer heguin bihar·du bat hilcen deñan erdeten balimada becatu mortalian eta ez palmadu confesoreric?

R. Forma acto de Contricioa SS., animurequin confesaceco al·droqueñan225.

P. Eta salbatren226 dea hilcen balmada confesatu bague?

R. Bay, SS.

P. Cerengatic?

R. Ceren contricioac esercen baitu arimara Jangoicoaren gracian eta becatuc227 borracen, SS.

P. Eta bat erdeten deñan becatu mortalian eta heguiten acto·de·contricio, comeca daiquia228?

R. Ez, SS, bear·zu229 confesatu, SS.

P. Cerengatic?

R. Ceren Eliza Ama Sanduac manacen baitu cala, SS.

P. Confesazra230 faten grenian231 zoyn bear·du herman?

R. Bat edo berce SS., nola hizan dadien232 sobrenatural, SS.

P. Cer da propositua?

R. Duzu arcea animu resolucio firme bat, secula233 berriz ez becaturic eguiteco eta apartaceco pecatu eguiteco ocasio gucietaric.

P. Apartacen ez tena becatu eguiteco ocasiotic, apartatu al·daiquelaric hizanen dea proposito eguiazcoa?

R. Ez, SS.

P. Zomat guisata dra propositua?

R. Yrur234, SS.

P. Zoin da?

R. Hizan biar·duela firme, gen<era>l eta eficaz.

P. Cer da agozco confesioa?

R. Aita confesoriari235 becatu gucien herratia, memorian daucana bezala.

P. Badua becatu venia<la> confesaceco obligacioric?

R. On zunuque236 confesacia, baya ezu237 obligacioric.

P. Zer condicio bear·tu hedoqui confesioac?

R. Yrur SS: humilde, pura, osoa238.

P. Cer gauza da obra satisfacciozcoa?

R. Aita confesoriac penitencia hematen duenaren cumplicia, SS.

P. Noiz bear·du penitencia cumplitu?

R. Aita confesoriac señalacen badaco tembra caren artean, eta ez padaco señalacen len beño len, SS.

P. Zomat239 gauza dra necesario reciviceco dignoqui Sacramentu Comecadrozcoa?

R. Laur, SS.

P. Zoin dra?

R. Lena, baruric fatea.
Bigarna, gracian fatea.
Yrurgarna, conocimentu hizatia.
Laurgarna, deseyu hizatea.

P. Cer da baruric fatea?

R. Ez tugula ssan eta edan biar, SS.

P. Cer ordutaric?

R. Gavazco amabietaric alcina, hariqueta comecatu bitartio, SS.

P. Cer nay·du erran gracian fatea?

R. Becatu mortalic bague, SS.

P. Comecacen dena becatu mortalian cer becatu heguiten du?

R. Mortal SS., sacrilegiozco.

P. Cer eguin biar·du herdeten balimada becatu mortalian240 comecatu beno len oricen balimada?

R. Yzul, SS., balmada tembraric, ez tuelaric causacen escandaloric. Eta ez padaique, eguin Acto de Contricio SS., eta guero lembicico241 confesazra faten deñan confesa, SS.

P. Cer nai·du erran conocimentu hizatea?

R. Ssaquin eta consideratu biar·duela cer recivicen dun ostia consagratuan, SS.

P. Nor dago ostia consagratuan?

R. Jesu·Christoren corpuz santissimua, cain realqui nola baitago Ceruan, SS.

P. Cañ daudia242 Aita, Semea eta Esp<iritu> San<tua>?

R. Bai, SS., etc.

P. Noiz esercen da Jesu·Christoren corp<uz>a ostia cartan?

R. Sacerdoteac acabazen tueñan hiz consagraciozcoac, SS.

P. Sacerdoteac hizac herran beño len, dagua ostia cartan Jangoicoa?

R. Bay, SS.

P. Eta Christo?

R. Ez, SS.

P. Consagratuz gueroz, cer dago ostia cartan?

R. Accientiac, SS.

P. Cer acciente dra?

R. Hurrina, colorea eta zaporea, SS.

P. Particen deñan ostia consagratu cura243 particen dea Jesu·Christoren corpuza?

R. Ez, SS.

P. Cer, vada?

R. Oguiaren azidentiac, SS.

P. Ostia consagratuan dagua M<aria> S<antisi>ma o berce zoinbait sandu?

R. Ez, SS.

P. Cer nai·du erran deseiua hizatea?

R. Yzan biar·dugula gose andi bat reciviceco ogui celestial carendaco, SS.

P. Noiz causacen du graciara forma consagratu carc?

R. Estomacala higare ondoan, SS.

P. Jesu·Christoren corpuza cer eguiten da orduan?

R. Euzten zu244 can egotia, SS.

P. Comecazra juaten greñian nor recivicen dugu?

R. Jesu·Christoren corpuz preciosoa, cain realqui eta verdaderoqui nola vaitago Ceruan, SS.

P. Cer da Aldareco S<acramentu> Sandua?

R. Ostia con<sagratu>a.

P. Cer dago Ostian?

R. Sacerdotiac hiz consagraciozcoac erran beño len, ogui pusca bat. Sacerdoteac hiz consagraciozcoac erranez·gueroztic245, Jesu·Christoren corpuz santissimua, cain realqui nola baitago Ceruan.

P. Cer dago Calician?

R. Sacerdoteac hiz consagraciozcoac erran beño len ardo eta hur cossu·bat, etc.

P. Dagua corpuza viziric edo hilic?

R. Viziric, SS.

P. Dagua odola?

R. Bay, SS.

P. Cerengatic?

R. Ceren ez paita corpuz viciric odol viciric bague, SS.

P. Can dagua arimara?

R. Bay, SS.

P. Cerengatic?

R. Ceren ez paitaque hizan corpuz viciric arimaric bague, SS.

P. Jangoicoaren baytan, zomat persona dra?

R. Yrur, SS.

P. Nondic procedicen da Aita?

R. Hiorenganic SS., cerengatic baita lemicico principioa.

P. Nondic procedicen da Semea?

R. Aitarenganic, SS.

P. Espiritu Sandu jauna?

R. Aitaren eta Semearenganic.

P. Nola procedicen da Semea Aitarenganic?

R. Entendamentutic SS., miracen zuelaric246 Aita eternoac bere divinidadian hispilu batian bezala, egendraceinzu247 seme bat igual berari esencian eta naturalezan baya distinto personan.

P. Nola procedicen da Espiritu Sandua Aitarenganic eta Semearenganic?

R. 248 Borondatetic SS., Aita ternuac eta Seme divinuac honesten duguelaric249 alcar, producicen cie250 Trintateco yrurgarren personara igual bere251 esencia eta natura<leza>n.

P. Cer atribuhicen zaio Aitari?

R. Podera.

P. Semeari?

R. Saviduriara, SS.

P. Eta Espiritu Sanduari?

R. Amorio, SS.

P. Cerengatic atribuicen zaio podera Aitari?

R. Cerengatic bayta lemicico principio.

P. Cerengatic sabiduriara Semeari?

R. Ceren procedicen baitu Aitarenganic.

P. Eta cerengatic Espiritu Sanduari amorioa?

R. Ceren procedicen baitu Aitaren eta Semearen vorondatetic, SS.

P. Zomat252 maneraz dago Jangoicoa lecu gucietan?

R. Yrurez, SS.

P. Zoin dra?

R. Esenciaz, presenciaz eta potenciaz, SS.

P. Nola dago253 esenciaz?

R. Ematen davelaric254 hizatia eta conservacen gauza guciac.

P. Nola dago presenciaz?

R. Ceren gauza guciac255 baitauca presente.

P. Nola dago potenciaz?

R. 256Ceren vere poder andi cartas eguinen baytu nay·duen gucia.

P. Nor encarnatu cen?

R. Semea, SS.

P. Non?

R. 257Ama Virginaren entraña virginaletan, SS.

P. Noren obras?

R. Espiritu Sandu Jaunaren obras.

P. Aitac concurritu zuena258?

R. Bay, SS.

P. Semeac?

R. Bay, SS.

P. Espiritu S<andu> Jaunac?

R. Bay, SS.

P. Eta nola encarnatu zuen solo Semea eta ez Aita eta ez Espiritu S<andu> Jauna?

R. Jangoicoac cala nai·baizuen, SS.

P. Cerengatic herraten da Espiritu S<andu> Jaunaren obrara?

R. Ceren encarnaciozco obrara baice amoriozcoa, eta Espiritu Sanduari tocacen baizayo, SS.

P. Nola hizan cen obra encarnaziozcoa?

R. Espiritu S<andu> Jaunac arcen zuelaric Ama Virginaren entraña virginaletan odol chorta bat259, odol chorta cartaz260 formatu cizun corpuz bat, criatu cizun arima bat ez·destaric, corpuz eta arima cura alcarrequin suntatric261 artu cizun Trintateco bigarren persona divinuac, zoyn heguinic guizon dehicen bayta Jesu·Christo.

P. Nor da Aita?

R. Trintate sanduco lembicico persona divinua, zoinec hengendratu262 baizuen seme bat bere higualic esencian eta distinto personan.

P. Nor da Semea?

R. Trintateco bigarren persona divinua, zoin hizan baycen engendatric Aita ternuaren entendamentutic, SS.

P. Nor da Espiritu S<andu> Jauna?

R. Trintateco irurgarren persona divinua, zoin procedicen baita Aitaren eta Semearen amoriotic.

P. Novisimuac zomatra?

R. Laur, SS. Ylcia, Juicioa, Cerua eta Ynfernua.

P. Cer da Ylcia263?

R. Arimaren corpucetic separacia.

P. Cer da Juicioa?

R. Jangoicoac escaten264 daucula contu mundu265 contaco guc heguin gauza guciez, SS.

P. Zomac maneraz da Juicioa?

R. Bidaz, SS.

P. Zoi dra?

R. Juicio particulara eta Juicio universala, SS.

P. Noiz hizanen da Juicio particulara?

R. Ylcen gren histante berian, SS.

P. Noiz hizanen da Juicio univers<al>a?

R. Azquen Juicioco hegunean266, SS.

P. Zomat Ynfernu dra?

R. Laur, SS.

P. Zoin dra?

R. Abranen senua, Limbua, Purgatorioa eta Ynfernua.

P. Nor juaten dra Ynfernuala?

R. Ylcen drenac becatu mortalian, SS.

P. Cer pena padecicen tie can condenatueq267?

R.268 Pena de daño eta pena·de·sentido, SS.

P. Cer gauza da pena·de·daño?

R. Jangoicoaren269 hicustetic privatric egotia, SS.

P. Cer da pena·de·sentido?

R. Padecicia aniz tormentu guenero beren sentiduetan eta potencietan.

P. Pena guevetaric zoin da andiena?

R. Pena de daño, SS.

P. Cerengatic?

R. Ceren privacen baiguitu gauza cain infinitotic, ceren hizan bayguinzan criatric, SS.

P. Nor juaten da Purgatorioala?

R. Jangoicoaren gracian ilcen drenac eta eman ezuenac satisfaccio mundu contan bere becatuez, SS.

P. Cer pena padecicen tie purgatorioan?

R. Pena de daño eta pena·de·sentido SS., baya lifenciarequin, SS.

P. Nola bada?

R. Ceren Ynfernuco penac baitra seculaco, eta purgatoriocoac purgatu bitartio, SS.

P. Nor juaten da Limbuala?

R. Aur bateatu baguiac ilcen drenac, SS.

P. Cer pena padeciten tie?

R. Pena de daño, SS.

P. Eta pena·de·sentido?

R. Ez, SS.

P. Cerengatic?

R. Ceren ez paicien heguin becatu personalic, SS.

Octavo articulo.

P. Yrur personetaric, zoynec ematen du gloriara?

R. Yrurec270 igu<a>l.

P. Ayta glorificazalia dea?

R. Bay, SS.

P. Semea glorificazalia dea?

R. Bay, SS.

P. Espi<ri>tu Sandu J<auna> glorif<icazali>a dea?

R. Bay, SS.

P. Espiritu Sandu J<auna> dea Criadore?

R. <Bay>271, SS.

P. Salvazalia eta glorificazalia?

R. <Bay>, SS.

P. Eta dea redemptore?

R. Ez SS., solo Jesu·Christo zu272 gure Redemtore.

P. Cerengatic?

R. Ceren Jesu·Christoc eman bayzuen bere odola guregatiq.

Becatu capitalac dirade273 zazpi.

Lena, Sobervia. Bigarna, Avaricia. Yrurgarna, Luxuria. Laugarna, Yra. Bosgarna, Gula. Seigarna, Embidia. Zazpigarna274, Pereza.
P. Cerengatic deizen dra becatu capitalac, zoin comunqui deazen275 baitra mortalac?

R. Deacen zu276 becatu capitalac cerengatic baitra berce vicio gucien buruac edo iturriac, baia aniz aldiz ezu277 izaten mortalac baicic benialac.

P. Noiz izanen dra mortalac?

R. Jaungoycoaren eta progimo·lagunaren caritatiaren contra izaten dreñian, SS.

P. Noiz dra caritatiaren contra?

R. Erorcen grenian Jangoycoaren eta Eliza Ama Sanduen gauza gravian.

P. Cer da Sobervia?

R. Berceac278 beño diago izateco apetito desordenatu bat.

P. Cer da Avaricia?

R. Berce279 haciendaren apetito edo deseyu desordenatu280 bat.

P. Cer da Luxuria?

R. Araguiaren gusto ciquinen apetito desordenatu bat.

P. Cer da Yra?

R. Venganza edoquiceco deseo281 desordenatu bat.

P. Cer da Gula?

R. Sobra sateco eta edateco apetito desordenatu bat.

P. Cer da Embidia?

R. Bercen ontarzunez damu edoquicia.

P. Cer da Preza?

R. Obra onen borsa eguitea.

Zazpi vicio282 gueven contra dirare zazpi virtute.

Soberviaren contra, Humildadea.
Abariciaren contra, Largueza.
Luxuriaren contra, Castidadia.
Yraren contra, Paciencia.
Gularen contra, Templanza.
Embidiaren contra, Caritatia.
Prezaren contra, Diligencia.

Arimaren etsayac dirade irur.

Lena, Mundua. Bigarna, Demonioa. Yrurgarna, Araguia.
P. Nola garaizcen da Mundua?

R. Despreciatcen tugularic mundu contaco ponpac eta vanidadiac.

P. Nola garaizcen da Demonioa?

R. Oracioz eta humildadez.

P. Nola garaizcen da Araguia?

R. Mortificacioz, barurez eta disciplinaz. Eta cau zu283 etsaic andiena, cerengatic aragui284 ez paitoquegu aparta gaurenganic, baya bay munduari eta Demonioari285.

Virtute Theologalac dirade irur.

Lena, Fedea. Bigarna, Esperanza. Yrurgarna, Caritatia.

Virtute Cardinalac dirade laur.

Lena, Prudencia. Bigarna, Justicia. Yrurgarna, Fortaleza. Laurgarna, Templanza.

Sentido corporalac dirade bost.

P. Certaco eman zaucun Jangoycoac sentido eta besce287 gañaraco miembroac?

R. Aren Divina Magestadiaren cervizaceco gauza gucietan288.

P. Cer da gure Arima?

R. Duzu Espiritu immortal bat Jangoicoac creatric es·deustaric289 haren imagen eta semejanzala.

Arimaren potenciac dirade irur.

Memoria, Entendamenta eta Vorondatia.
P. Certaco eman zaucun Jangoycoac Memoriara?

R. Artaz oriceco eta arc eguiten daucun290 beneficioez.

P. Certaco eman zaucun Jangoycoac291 Entendamentua?

R. Jangoycoaren izauteco292 eta aren baytan pensaceco.

P. Certaco eman zaucun Jangoycoac vorondatia?

R. Jangoycoaren maitaceco gauza guciac293 beño diago eta progimo·laguna gauren buruoc bezala294.

P. Norc jusgatu biar·guitu?

R. Jangoycoac, SS.

P. Jusgaten guitua Aitac?

R. Bay, SS.

P. Espiritu S<andu> J<aunac>?

R. Bay, SS.

P. Non izanen da Juicio universala?

R. Josef·Fateco vallian, SS.

P. Non dago Josef·Fateco vallea?

R. Jerusalenen aldacan, SS.

P. Noiz izanen da Juicioa?

R. Jangoycoac nay·dueñan, SS.

P. Espiritu Sandu jauna, dea criador?

R. Bay, SS.

P. Dea salbazale eta glorificazale?

R. Bay, SS.

P. Dea redimizalia o redentoria?

R. Ez, SS.

P. Cerengatic?

R. Ceren solo Jesuchristoc eman bayzuen bere odol preciosoa guregatic.

P. Cer nai·du295 erran araguiaren resurreccion?

R. Bear dugula resucitatu orai tugun corpuz eta arima verequin vicice296 seculacua297 guc; vici cau essi298 eta verce vici bat artu.

P. Cer da resucitacia?

R. Arimara corpuciala izulcia, SS.299

P. Cer nai·du erran becatun300 parcacioa?

R. Jesu·Christoc301 euci zuela302 Jangoycoaren Elizan remedioac becatuen parcaceco303.

P. Cer remedio dra?

R. Sacramentuac304.

P. Cer adintan bear·dugu resucitatu?

R. Ogeita amairur305 urtetan erdeten guinzan estado verian, SS.

P. Resucitaten drea maigu izan zrenac eta ichu izan zrenac?306

R. Hez, SS.

P. Zomat parte307 ditu Avemariac?

R. Yrurez, SS.

P. Zoin da lena?

R. Jangoicoa308 salva cizala Maria gracias betea, Jauna duzu zurequin, benedicatu zade309 emazte gucien arten310.

P. Norc erran zuen?

R. Anguiru San Gabrielec, SS.

P. Noiz?

R. Maria·Santisimari eman cionian noticia encarnaciozco misterioaz.

P. Zun da311 bigarna?

R. Eta benedicatua duzu zure sableco312 frutua.

P. Norc erran zuen?

R. Santa Ysabelec, San Juan Bautistaren Amac.

P. Zoin da irurgarna?

R. Santa Maria Jangoycoaren Ama.

P. Norc erran zuen?

R. Eliza Ama Sanduac, SS.313

P. Christo zomat hurtes vici·hizan zen mundu contan?

R. Hogeyta amarirur urtes, SS.

P. Zomat urte zuen asi cenian predicazen?314

R. Hogeyta amar urte.

P. Christoren Ayta, nor cen?

R. S<a>n Josef, SS.

P. Zena Ayta natural?

R. Ech.

P. Cerengatic?

R. 315

P. Christoren Ama, nor cen?

R. Maria·Santisima.316

P. 317Christoc318 badua Ama?

R. Bay, SS.

P. Jangoyco vezala ala319 guizon vezala320?

R. Guizon vezala, SS. Eta321 Jangoyco vezala bay zu Ayta eta ezu Amaric322.

P. J<esu> Christoc badua Amaric?

R. Guizon bezala bay zu Ama eta e zu Aytaric, eta Jangoyco bezala bay zu Ayta eta ezu Amaric.

Elizaco mandamentuac323 dirade borz.

Lena, Meza enzutia, etc.
P. Certaco dra mandamentu quec?

R. J<angoicoaren> L<egue> S<anduco> M<andamentuac> obequi guardaceco.

P. Nori obligacen zayo Meza enzutia324?

R. Bateatric dauden guzier325

P. Nola bear·da Meza enzun?

R. Atenciorequin326 meditacen dielaric edo rezacen dielaric devociorequin.

P. Eta impedimenturic ez tuenac Mezenzuteco edo euzten327 balbadu bere faltaz328 atencioreq<ui>n ez egotia edo peligroan esercen balimada Mezaren galcia, cer becatu eguiten du?

R. Becatu mortal, SS.

P. Nori obligacen zayo confesacia eta comecacia?

R. Becatu mortalaren pean christio guzier uso eta arracioetra ellegatuz329 gueroz.

P. Eta330 confesacen eta comecacen denac sacrilegiozqui, zomat becacu eguinten tu?

R. Bida, SS.

P. Nori obligacen zayo barurzia?

R. Ogeyta urte bat cumplitric331tauden gucier.

P. Eta nola bear·da eguin barura?

R. Pribacen grelaric gauza prohibituetaric, eta ez tugularic eguiten solo otron bat edo bascari bat egunian.

P. Eta ez tuenac barurcen impedim.

Ave Mariaren explicacioa.

P. Cer oracio eguinten dacogu Maria·Santissimari332?

R. Ave Maria eta Salvea.

P. Nor333 erran zuen Ave Maria?

R. Angiru S<a>n Gabrielec sin cenian Maria·Santissiman334 salutaz<r>a.

P. Zomat parte tu Avemariac?

R. Yrur, SS.

P. Zoy da lena?

R. Jangoycoa salva ciza335 Maria gra<cia>z ve<te>a. Jauna duzu zurequin, benedicatua zirade emazte gucien336 artian.

P. Nor337 erran zuen?

R. Angiru S<a>n Gabrielec.

P. Noiz?

R. Maria·Santissima338 juen cenien anunciazra Encarnaciozco misterioa.

P. Zoy da bigarna?

R. Eta benedicatua duzu zure sabeleco frutua Jesus.

P. Nor339 erran zuen?

R. Santa Ysabelec, S<a>n Juan Bautistaren Amac.

P. Noy340 erran zacon?

R. Maria341 santissima visitatu zueñan.

P. Zoy da irurgarna?

R. S<an>ta Maria Jangoycoaren Ama342.

P. Nor343 erran zuen?

R. Eliza Ama Sanduac inspiratric Espiritu S<andu> J<aunac>.

P. Cer nay·du erran graciaz vetea?

R. Maria·Santissimac izan zuela344 gracia diago, ezic Ceruan dauden angiru eta sanduec beño diago.

P. Cer nai·du erran Jauna diozu345 zurequin?
Preg<un>to.346 Cer nai·du erran vizize seculaqua?

R.347 Vici cau euci eta verce vici bat artu bear·dugula, zoinec iraunen baitu seculaco.

P. Cer nai·du348 erran aragiaren resureccion?

R. Bear dugula hizan resucitatric.

P. Non hizan bear·dugu349 resucitatu?

R. Corpuza dagon lecuan.

P. Cer nai·du erran becatuen350 parcacion?

R. Jesu·Christoc351 daucala352 remedioac becatuen parcaceco.

P. Cer remedio dra353 coiec?

R. Sacramentuac354.

Encarnacioco misterioaren esplicacio355.

P. Trintate Sanduco hirur personetaric zoin hegin cen guizon?

R. Semea, SS.

P. Non?

R. Ama Virginaren entraña virginaletan.

P. Noren obras?

R. Espiritu Sandu Jaunaren obraz.

P. Nola hizan cen obra cori?

R. Espiritu Sandu Jaunac arcen zuelaric356 Maria·Santisimaren entraña virginaletan odol chorta vat. Odol chorta cartaz357 formatu cizun358 corpuz bat, criatu cizun arima bat ez·destaric, corpuz eta arima cura alcarrequin suntatric, artu cizun359 Trintateco bigarren persona divinuac, zoin eguinic guizon dehicen bayta360 Jesu·Christo.

P. Cerengatic erraten da Espiritu Sanduaren obrara?

R. Cerengatic hizan baicen hamoriozco obrara, eta amorio atribuitcen baizayo Espiritu Sanduari.

P. Zomat361 naturaleza ditu Christoc?

R. Bida SS., bata divinoa Jaungoyco bezala eta bescea362 humanua guizon bezala.

P. Zomat vorondate Christoc?

R. Bida SS., bata divinoa Jaungoyco363 bezala eta bescea humanua guizon bezala.

P. Cembat persona dra Christoren baytan?

R. Bat SS., divinoa Jaungoyco bezala.

P. Cembat memoria Christoc?

R. Bat SS., guizon bezala, cerengatic Jaungoico bezala baitauqui gauza guciac presente.

P. Christoc badu364 aitaric edo amaric?

R. Jaungoycoaren partetic bai zu aita, bayta Aita ternoa, Trintate Sanduco lembicico persona, eta ezu amaric; eta guizon bezala bay zu ama, bayta Maria·Santissima, eta ezu aitaric.

P. Non dago Christo?

R. Bi lecutan, SS., Jaungoyco bezala lecu gucietan; baya guizon bezala Ceruan eta Aldareco Sacramentu Sanduan baicic.

Aldareco Sacramentu Sanduaren esplicacioa.

P. Cer dago Aldareco Sacramentu Sanduan?

R. Diozu Jesu·Christo gure Jauna, Jaungoyco eta guizon eguiazcoa Ceruan dagon bezala.

P. Cer dago Hostian, consagratu beño len?

R. Ogui pusca bat, SS.

P. Eta cer dago consagratuz·gueroz?

R. Jesu·Christoren corpuz santissimua, cain realqui nola baytago Ceruan.

P. Cer dago Calizian consagratu beño leén?

R. Ardo cossu·bat ur tinta batequin, SS.

P. Eta cer dago consagratuz·gueroz?

R. Jesu·Christoren odola, cain realqui nola baytago Ceruan.

P. Zombat365 gauza dra366 necesario dignoqui recibiceco Sacramentu Comecadrocoa?

R. Laur, SS.

P. Zoin367 dira?

R. Lena, baruric fatea.
Bigarna, gracian fatea.
Yrurgarna, conocimentu izatea.
Laurgarna, deseyu izatea.

P. Cer da baruric fatea?

R. Ez tugula ssan eta Edam biar alcineco gavazco amabietaric alcina comecatu bitartio, SS.

P. Cer da gracian fatea?

R. Becatu mortalic bague egotia, SS.

P. Cer da conocimentu izatea?

R. Saquin eta consideratu bihar·dugula368 noren recivizra juaten gren.

P. Cer da deseiu izatea?

R. Yzan biar·dugula gose andi bat reciviceco Jesu·Christorendaco, SS.

Confesio on baten esplicacio.

P. Zombat gauza dra necesario confesio on baten eguiteco?

R. Bost, SS.

P. Zoin dra?

R. Lena, becatuen ongui pensacea369. Bigarna, Dolorea. Yrurgarna, Propositua. Laugarna, becatu gucien ongui confesacia. Bostgarna, Aita confesoriac ematen duen penitenciaren cumplicia.

P. Cer da concenciaren examinacia?

R. Becatuen370 gucien pensacia Aita confesorari errateco.

P. Cer tembrataric gueroz bear·tugu371 becatuac pensatu372?

R. Azquen confesio ongui eguinaz gueroz.

P. Nondic examinatu bihar·dugu concienciara?

R. Jangoycoaren Legue Sanduco Mandamentuetaric, Elizaco boscetaric eta Obra Misericordiezcuetaric, SS.

P. Cer tembra bear·du gastatu concienciaren examinacen?

R. Ezu tembra señalaturic.

P. Norc bear·du tembra diago?

R. Confesacen denac algar, rematen duenac aniz negocio eta memoria flaco duenac, SS.

P. Cer remedio da ongui eta aisa eguitea?

R. Naro confesacia, SS.

P. Nola bear·dugu concenciara examinatu?

R. Juaten grelaric mandamentuz mandamentu contuac elquiz non ebili gren, norequin acompañatu gren, cer eguin dugun eta cer ssan·edan dugun.

P. Nola bear·tugu becatuac confesatu?

R. Ciertoac cierto bezala, dudosoac dudoso bezala, beren circunstancia concencian erdeten dena bezala.

P. Cer da Dolorea?

R. Arcea pena edo sentimentu aundi bat Jangoycoaren ofendituaz.

P. Zomat guisata dra?

R. Bidatra, SS.

P. Zoin dra?

R. Contricioa eta Atricioa.

P. Cer da Contricioa?

R. Arcea sentimentu andi bat Jangoycoaren ofendituaz cerengatic bayta cay373 ona.

P. Cer da Atricioa?

R. Arcea pesare sobrenatural bat Jangoycoaren ofendituaz, ceren nore becatuac drela medioz edequien baytada Cerua374, eta emanen Yfernua.

P. Bi dolore cuetaric, zoin375 da ovena?

R. Contricioa, SS.

P. Cerengatic?

R. Ceren Contricioa sorcen bayta amorio376 purotic eta becatuac parcacen; eta Atricioa377 sorcen bayta beldurretic eta ez paitu parcacen becatuac berac, solo Sacramentu Penitenciazcoac378.

P. Cer eguin bihar·du bat379 ilcen denian erdeten balimada becatu mortalian eta ez palmadu confesoreric?

R. Eguin Acto de Contricioa SS., animurequin confesaceco bere becatuac al·droquenian.

P. Eta salvaten dea ilcen balmada confesatu bague?

R. Bay, SS.

P. Cerengatic?

R. Ceren Contricioac berac parcacen baitu becatuac eta esercen arimara Jangoycoaren gracian.

P. Comeca gaizquia380 confesatu bague?

R. Ez, SS.

P. Cerengatic?

R. Ceren Eliza Ama Sanduac cala manacen baytu381.

P. Confesatcera faten grenian bi dolore cuetaric zoin erman biar·du?

R. Bata edo bercea, SS.

P. Cer da propositua?

R. Duzu arcea animu resolucio firme bat secula berriz382 ez becaturic eguiteco, eta apartatceco becatu eguiteco ocasio guzcietaric.

P. Eta apartatcen ez tena ocasiotic383?

R. Becatu eguinen dua, SS.384

P. Cer da agozco confesioa?

R. Aita confesoriari becatu gucien erratia.

P. Badugu obligacioric becatu venialen confesaceco?

R. On zunuque confesacea baya ezu obligacioric.

P. Cer condicio ditu confesioac?

R. (Yru, SS.: umilde, pura eta osoa.)

P. Cer da obra satisfaciocoa?

R. Aita confesoriac ematen duen penitenciaren cumplicea.

P. Noiz bear·du cumplitu penitenciara?

R. Aita confesoriac señalazen bal badaco lecuric edo tempraric, caren artean; eta ez padaco señalacen len beño len.

P. Zomat gauza dra necesario dignoqui reciviceco Sacramentu Comecadrocoa?

R. Laur, SS.

P. Zoin dra?

R. Lena, baruric fatea.
Bigarna, gracian fatea.
Yrurgarna, conocimentu izatea.
Laurgarna, deseiu izatea.

P. Cer da baruric fatea?

R. Ez tugula san eta edan biar385.

P. Cer ordutaric gueroz?

R. Alzineco gavazco amabietaric gueroz comecatu bitartio, SS.386

P. Cer nai·du erran gracian fatea?

R. Becatu mortalic bague faten dena.

P. Comecazcen dena387 becatu mortalian cer becatu eguiten du?

R. Mortal SS., eta eguiten zu sacrilegiozco becatu.

P. Cer eguin biar·du erdeten balimada becatu mortal batez comecatu beño len?

R. Yzul SS., balmada tembraric, eta ez palmada forma Acto de Contricioa eta comeca, SS.

P. Eta noiz388 confesaten du becatu cura?

R. Lemicico confesazera juaten denian, SS.

P. Cer da conocimentu izatea?

R. Ssaquin eta consideratu biar·duela noren recivizra juaten den.

P. Nor dago Hostia consagratuan?

R. Jesu·Christoren corpuza389 santissimua, cain realqui nola baitago Ceruan.

P. Dagua viciric ala ilic?

R. Viciric.

P. Can dago odola?

R. Bay, SS.

P. Cerengatic?

R. Ceren ez paita corpuz viciric odol viciric bage.

P. Can dagoa arimara?

R. Bay, SS.

P. Cerengatic?

R. Ceren ez paitaique izan corpuz viciric arimaric bague.

P. Can daudia Aita, Semea eta Espiritu390 Sandu Jauna?

R. Bay, SS.

P. Cerengatic?

R. Ceren bataren lecuan baitaude irur personac, eta irur391 baytie naturaleza bat.

P. Noiz esercen da Jesu·Christoren corpuza Hostia consagratuan?

R. Sacerdoteac acabazcen392 tueñian iz consagrazciozcoac, SS.393

P. Sacerdoteac394 consagrazciozco395 hizac erran beño len dagua Jangoycoa Hostia cartan?

R. Bay, SS.

P. Eta Christo?

R. Ez, SS.

P. Badagua oguiric?

R. Ez, SS.

P. Cer ba?

R. Azidentiac396, SS.

P. Cer azidente dra?

R. Coloria, urrina eta saporia.

P. Eta cer icusten dugu, bada, Hostia consagratuan?

R. Oguiaren coloria, SS.

P. Partizen denian Hostia397 consagratua partizen dea Jesu·Christoren corpuza.

R. Ez, SS.

P. Cer bada?

R. Oguiaren azidentiac.

P. Hostia consagratuan dagua Maria·Santissima edo berce zoinbai398 sandu?

R. Ez, SS.

P. Cer nai·du erran deseiu izatea?

R. Yzan biar·dugula gose andi vat recibizceco ogui sacramental caren.

P. Zomat tembraz egoten da Jesu·Christoren corpuza recivicen duen corpuz cartan?

R. Azidentiac corronpitu bitardio, SS.

P. Eta guero cer eguiten da?

R. Euzten zu can egotia.

P. Comecazra399 juaten grenian nor recibicen dugu400?

R. Jesu·Christoren corpuz santissimua, cain real eta berdaderoqui nola baitago Ceruan401.

P. Cer da Aldareco Sacramentu Sandua?

R. Hostia consagratua, SS.

P. Cer disposicio bear·du idoqui reciviceco becatu mortalic bague402?

R. Jangoicoaren gracian egon, SS.

P. Cerengatic?

R. Cerengatic baita sacramentu viciena eta esercen arimara Jangoicoaren gracian.

P. Becatu mortalian dagona403, nola bear·du disponitu gracian eserceco?

P. Contricioaren eta confesioaren medioz, SS.

P. Cer dago Hostian?

R. Sacerdoteac consagraciozco404 hiz405 erran beño len ogui pusca bat. Sacerdotiac consagraciozco hizac406 erranez·gueroz407 Jesu·Christoren corpuz santissimua, cain real nola baitago Ceruan.

P. Cer dago Calician?

R. Sacerdoteac consagraciozco hizac408 erran beño len ardo eta ur cossu·bat, etc.

P. Sacerdoteac consagraciozco hizac herranez·gueroz?

R. Jesu·Christoren odol preciosoa409.

P. Jangoicoain410 baitan zomat persona dra?

R. Yrur, SS.

P. Nondic procedicen da Aita?

R. Yorenganic, SS., cerengatic baita lenbicico principioa.

P. Nondic procedicen da Semea?

R. Aitarenganic, SS.

P. Espiritu Sandu Jauna?

R. Aitaren411 eta Semearenganic.

P. Nola procedicen da Semea Aitarenganic?

R. Entendamentutic, SS.

P. Esplica daztan412 exemplo batez413.

R. Mira eguiten414 duelaric Aita ternuac bere divinidadiari, ispilu batian bezala, producitu415.

P. Zoin dra?

R. Esenciaz, presenciaz eta potenciaz.

P. Nola dago esenciaz?

R. Ematen davelaric hizatea eta conserbazcen gauza guciac.

P. Nola dago presenciaz?

R. Ceren gauza guciac baitauqui416 presente.

P. Nola dago417 potenciaz?

R. Ceren bere poder andi cartaz eguiten baitu nai·duen gucia.

P. Nor encarnatu cen?

R. Semea, SS., Ama Virginaren entraña virginaletan.

P. Noren obraz?

R. Espiritu Sandu Jaunaren obraz.

P. Aitac concurritu zuena encarnaciozco obrala?418

R. Bay, SS.

P. Semeac?

R. Bay, SS.

P. Espiritu Sandu Jaunac?

R. Bay, SS.

P. Nola encarnatu cen Semea eta ez Aita eta ez Espiritu Sandu Jauna?

R. Ceren Jangoycoac cala nai·baizuen, SS.

P. Cerengatic erraten da Espiritu Sandu Jaunaren obrara?

R. Ceren encarnacioco419 obrara izan baicen amoriozcoa eta amorioa tocazen420 Espiritu Sandu Jaunari.

P. Nola izan zen obra encarnaciozcoa?

R. Espiritu Sandu Jaunac arcen zuelaric Ama Virginaren entraña virginaletan odol chorta bat, odol chorta cartaz formatu cizun corpuz bat, criatu cizun arima bat, corpuz eta arima cura alcarrequin ssuntatric artu cizun Trintateco biarren persona divinuac, zoin eguin baycen guizon, deizen baita Jesu·Christo.

P. Zomat naturaleza dra Christoren baitan?

R. Bida SS., divinua eta humanua. Divinua Jangoyco bezala421SS., humanua guizon bezala.

P. Zomat entendamentu?

R. Bida SS., divinua eta humanua. Divinoa Jangoyco bezala, humanua guizon bezala.

P. Zomat vorondate?

R. Bida SS., divinua eta humanua. Divinua Jangoyco bezala, humanua guizon bezala.

P. Jangoyco bezala badua memoriaric?

R. Ez SS. cizun seme bat igual berari esencian eta naturalezan, baya distinto personan.

P. Nola procedizcen da Espiritu Sandu Jauna Aitaren eta Semearenganic?

R. Vorondatetic, SS.

P. Esplica daztan exemplo vatez422.

R. Aita ternoac eta Seme divinuac onesten dielaric alcar, producicen cie Trintateco irurgarren personara igual berer, esencian eta naturalezan.

P. Cer tocasen zaio Aitari?

R. Podera, SS.

P. Semeari?

R. Saviduriara.

P. Espiritu423 Sanduari?

R. Amorioa.

P. Cerengatic tocazen zaio podera Aitari?

R. Cerengatic bayta lenmicico424 principiua.

P. Cerengatic saviduriara Semeari?

R. Ceren procedicen bayta Aitarenganic, entendamentutic.

P. Cerengatic Espiritu Sanduari amorioa?

R. Ceren procedicen bayta Aitaren eta Semearen vorondatetic.

P. Jangoycoa zomac425 maneras dago lecu gucietan?

R. Yrurez, SS.

P. Christoren baytan zomat persona dra?

R. Bat Jangoyco bezala.

P. Nor da Aita?

R. Trintate Sanduco lembicico persona divinua, zoinec egendratu bayzuen seme bat bere igualic esencian eta distinto persona.

P. Nor da Semea?

R. Trintate Sanduco bigarren persona divinua, zoin izan baicen egendratic Aita ternoaren entendamentutic.

P. Nor da Espiritu Sandu Jauna?

R. Trintate Sanduco irurgarren persona divinua, zoin procedicen bayta Aitaren eta Semearen amoriotic426.

P. Novisimuac zomatra?

R. Laur, SS.

P. Ylcea, Juiciua, Yfernua eta Gloria.

P. Cer da Ylcea?

R. Arimaren corpuzcetic separacia.

P. Cer da Juiciua?

R. Jangoycoac escaten daucula contu, mundu contaco gauza guciez.

P. Juiciua zomat maneraz dra427?

R. Bidaz SS., particulara eta unibersala428.

P. Noiz429 izanen da particulara?

R. Ylcen garen instante berian, SS.

P. Noiz izanen da unibersala?

R. Azquen juicioco egunian, SS.

P. Nola izanen da juicio particulara?

R. Arimara corpuzcetic elquicen den instante verian, Jangoycoac emanen diacozu430 premio meressi duena.

P. Nola izaten da juicio universala?

R. Azquen juicioco egunian bear·zugu izan guciec resucitatric431 Josefateco vallean, eta can emanen zu432 Jesu·Christoc433 bere poder andiarequin sentenciara, oner Cerua eta gastuer Ynfernua.

P. Zomat Yfernu dra?

R. Laur, SS.

P. Zoin dra?

R. Abranen Senua, Limbua, Purgatoria eta Yfernua.

P. Nor juaten dra Yfernuala?

R. Becatu mortalian ilcen drenac, SS.

P. Cer pena padecicen tie?

R. Bida SS., pena·dañuzcoa eta pena·sentidozcoa434.

P. Zoin da pena·dañuzcoa435?

R. Jangoycoaren ez ecustea436.

P. Zoin da pena·sentidozcoa437?

R. Padecicia aniz tormentu beren potencietan eta sentiduetan, SS.

P. Pena caytaric438 zoin da andiena?

R. Pena dañuzcoa439.

P. Cerengatic?

R. Ceren pribacen baytitu gauza cain on infinitotic, ceren izan bayzren criatric440.

P. Nor da Esp<iri>tu S<andu> Jauna?

R. Jangoyco verdaderoa eta Trintate Sanduco irurgarren persona divi<no>a.

P. Espiritu Sandu Jauna dea Criazale, Salvazale eta Glorificazale?

R. Bay, SS.

P. Dea Redentore?

R. Ez, SS.

P. Nor, bada?

R. Jesuchristo, SS.

P. Cerengatic?

R. Ceren J<esu> C<hristoc> ysuri bayzuen odol preciosoa guregatic.

P. Nor441 eguin zuen Es<piritu> S<andu> J<auna>?

R . 442

P. Nor da aren ayta?

R . 443

P. Ayta poderoso dea?

R. SS444.

P. Semea poderoso dea?

R. SS.

P. Espiritu S<andu> J<auna> dea poderoso?

R. SS.

P. Yrur poderoso drea?

R. SS., cerengatic baytie esencia bat eta naturaleza bat divinua.

P . 445

R.

P. Semia sabio dea?

R. SS.

P. Espir<it>u S<andu> J<auna> dea sabio?

R. SS.

P. Yrur sabio drea?

R. SS., cerengatic irur personec baitie446 esencia eta naturaleza divinua.

P. Ayta criador dea?

R. SS.

P. Semea criador dea?

R. SS.

P. Esp<iritu> S<andu> J<auna> dea criador?

R. SS.

P. Christoren Ayta nor447 da?

R. Ayta ternoa.